วัดโลกโมฬี เชียงใหม่

วัดโลกโมฬี เชียงใหม่
เชียงใหม่
ตำนานวัดโลกโมฬี
วัดโลกโมฬี มีความหมายว่าเป็นวัดสูงสุดของโลกอยู่ห่างจากประตูหัวเวียง (ช้างเผือก) ไปทางทิศตะวันตกประมาณ 400 เมตร เป็นพระอารามเก่าแก่ ตั้งอยู่นอกคูเมืองและกำแพงโบราณด้านทิศเหนือบนนถนนมณีนพรัตน์ อำเภอเมือง เชียงใหม่ จุดเด่นของวัดนี้คือองค์พระเจดีย์ สันนิษฐานว่าวัดนี้สร้างในสมัยพญากือนา กษัตริย์องค์ที่ 6 แห่งราชวงศ์มังราย ช่วงปี พ.ศ. 1910-1931 (ค.ศ. 1367-1388) ส่วนองค์พระเจดีย์น่าจะสร้างภายหลัง ซึ่งตั้งตระหง่านเด่นสง่างามครอบคลุมบริเวณพื้นที่แห่งนี้

วัดโลกโมฬีเคยเป็นวัดร้างในช่วงปี พ.ศ. 2318-2339 (สมัยอยู่ใต้การปกครองของพม่า และถึงแม้ว่าจะตีเมืองคืนได้หลายครั้งแต่พม่าก็ยังลอบโจมตีบ่อยครั้ง) ก่อนที่พญากาวิละจะกลับมากู้ฟื้นฟูเมือง สมัยนั้นบริเวณนี้ยังเป็นป่าดิบ ขาดผู้คนอาศัย เป็นที่อยู่ของสัตว์ปานานาชนิด วัดโลกโมฬีช่วงนั้นถูกปล่อยให้องค์พระเจดีย์ตั้งเด่นสง่าอยู่อย่างโดดเดี่ยวท่ามกลางป่าพนาสัณฑ์ แม้ว่าระยะหลังที่พญากาวิละจะมาฟื้นฟูแต่ก็พัฒนาได้ไม่มากนักเนื่องจากสภาพเศรษฐกิจไม่เอื้ออำนวย ปัจจุบันเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และสวยงาม นักท่องเที่ยวที่มาเชียงใหม่จะแวะมาชมองค์พระเจดีย์รูปทรงระฆังที่สวยงามตามแบบสถาปัตยกรรมล้านนามีอายุกว่า 600 ปี

ประวัติการสร้างวัดโลกโมฬี
ในอดีตไม่ได้บันทึกเรื่องราวเกี่ยวกับวัดโลกโมฬีโดยละเอียดเป็นการเฉพาะไว้ จึงไม่มีหลักฐานแสดงชัดเจนว่าใครเป็นผู้สร้างและสร้างในสมัยใด แต่ก็สันนิษฐานว่าวัดโลกโมฬี สร้างในสมัยราชวงศ์มังราย โดยมีเหตุผลดังนี้
ในปี พ.ศ. 1910 พญากือนา กษัตริย์องค์ที่ 6 แห่งราชวงศ์มังรายทรงประสงค์จะฟื้นฟูปรับปรุงพระพุทธศาสนาในล้านนาให้เจริญและมั่นคง พระองค์จึงได้ส่งผู้แทนไปยังเมืองพัน ประเทศมอญ (ปัจจุบันเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของพม่า) เพื่อขอนิมนต์พระมหาอุทุมพร บุปผมหาสวามี ผู้เชี่ยวชาญแตกฉานในพระไตรปิฎกเพื่อให้มาช่วยแก้ปัญหาเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาในล้านนา เนื่องจากพระมหาอุทุมพร บุปผมหาสวามี ได้ชราภาพมากแล้ว ท่านจึงได้ส่งพระอนันตเถระ พร้อมกับพระลูกศิษย์อีก 10 รูปมายังล้านนา (เชียงใหม่) พญากือนาจึงได้จัดวัดโลกโมฬีไว้รับรองแขกเมืองจากต่างประเทศ เนื่องจากวัดโลกโมฬีตั้งอยู่ใกล้วัง จึงสะดวกสบายและง่ายต่อการดูแลและปรนนิบัติมวลพระเถระเหล่านั้น

อีกประการหนึ่งคือในช่วงสมัยของพญาติโลกราช กษัตริย์ราชวงศ์มังรายองค์ที่ 9 พระองค์ได้จัดประชุมสังคายนาพระไตรปิฎกของโลกครั้งที่ 8 ที่วัดโพธารามมหาวิหาร (วัดเจ็ดยอด) ในปีพ.ศ. 2020 โดยได้นิมนต์พระเถระที่แตกฉานในพระไตรปิฎกจากวัดต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศมาเข้าร่วมประชุม ซึ่งต้องใช้เวลาประชุมและแก้ไขประมาณ 1 ปีเศษจึงแล้วเสร็จ บรรดาพระเถระที่มาร่วมประชุม พญาติโลกราชได้จัดให้พักอยู่ที่วัดโลกโมฬี

ผู้ฟื้นฟูวัดโลกโมฬีคนแรก
ในอดีตมีกษัตริย์แห่งราชวงศ์มังรายหลายพระองค์ที่เข้ามาทำนุบำรุงวัดโลกโมฬีอยู่ตลอด พญาเมืองเกศเกล้า หรือพญาเกศเชษฐราช กษัตริย์องค์ที่ 12 และ 14 แห่งราชวงศ์มังราย (ครองราช 2 ครั้ง) เป็นกษัตริย์พระองค์หนึ่งที่ได้เข้ามาดูแลเอาใจใส่วัดโลกโมฬีมากเป็นพิเศษ ได้ทรงเจริญรอยตามวิถีทางแห่งบูรพกษัตริย์อย่างต่อเนื่องในการพัฒนาส่งเสริมพระพุทธศาสนาให้มั้นคง พญาเกศเชษฐราช ขึ้นครองราชย์ในปีพ.ศ. 2068 จากนั้นไม่นานพระองค์ก็ขึ้นไปบูรณะองค์พระธาตุดอยสุเทพโดยขยายให้ใหญ่ขึ้นคือจากเดิม เป็นสูง 11 วา กว้าง 6 วา ดังปรากฏให้เห็นอยู่ทุกวันนี้ ต่อมาในปี พ.ศ. 2069 พระองค์ได้สร้างพระพุทธรูปทองสัมฤทธิ์ขนาดใหญ่ 1 องค์ พระนามว่า พระเจ้าล้านทอง ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่วัดพระเจ้าล้านทอง อำเภอพร้าว ในปีพ.ศ. 2070 พระองค์ได้ยกมอบบ้านหัวเวียงให้เป็นบริเวณหนึ่งของวัดโลกโมฬี และต่อมาในปี พ.ศ. 2071 พระองค์ได้สร้างมหาเจดีย์และวิหารขึ้นในวัดโลกโมฬี

พญาเกศเชษฐราชสิ้นพระชนม์ในปีพ.ศ. 2088 รวมพระชนมายุได้ 48 พรรษา จากนั้นนางจิรประภา ได้รับความไว้วางใจจากเหล่าขุนนางทั้งหลายสถาปนาขึ้นเป็นกษัตรีย์ องค์ที่ 15 ของเชียงใหม่ หลังจากที่ได้ถวายพระเพลิงศพของพระราชบิดาแล้วพระนางได้สร้างกู่เก็บพระอัฐิของพระราชบิดาไว้ในวัดโลกโมฬี ชาวบ้านที่อยู่ใกล้กับวัดโลกโมฬีแห่งนี้ได้รับการเล่าสืบต่อกันมาว่าอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของมหาเจดีย์ห่างไปประมาณ 150 เมตร (พื้นที่ของวัดโลกโมฬีเดิมมี 70 ไร่ ปัจจุบันเหลืออยู่เพียง 10% เท่านั้นเพราะชาวบ้านได้เข้ามาอาศัยอยู่ในระหว่างที่วัดโลกโมฬีเป็นวัดร้าง ในสมัยนั้นสถานที่ก่อสร้างกู่บรรจุพระอัฐิก็เป็นส่วนหนึ่งของวัด) ปัจจุบันกู่นั้นมีอยู่จริงท่ามกลางหมู่บ้านแออัดหลังอาคารพาณิชย์

หลังจากนั้นมาในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงยกทัพมาช่วยพญากาวิละขับไล่พม่าออกไปในปีพ.ศ. 2325 หลังจากนั้นพม่าได้เข้ามาลอบโจมตีบ่อยๆ จนพญากาวิละต้องพาราษฎรทิ้งเมืองไปแอบซ่องสุมฝึกกำลังพลแล้วกลับมายึดเชียงใหม่คืนได้อย่างมั่นคง พญากาวิละจึงได้เป็นเจ้าครองนครเชียงใหม่เป็นองค์แรกในทั้งหมด 9 องค์ การฟื้นฟูวัดโลกโมฬีที่สำคัญๆ มีอยู่ในสมัยเจ้าครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 8 คือเจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ ช่วงปีพ.ศ. 2440-2452 (ค.ศ. 1897-1909) ต่อมาในสมัยเจ้าครองนครเชียงใหม่องค์สุดท้ายเจ้าแก้วนวรัฐ ได้มีการสร้างพระพุทธรูปและธรรมาสน์ถวายไว้ที่วัดโลกโมฬี สมัยนั้นมีเจ้าอาวาสครองวัด 4 รูป หลังจากนั้นวัดโลกโมฬีก็กลายเป็นวัดร้างอีกครั้ง และในช่วงสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 วัดโลกโมฬีก็เป็นวัดร้างเช่นกัน จนกระทั่งในปี พ.ศ.2544 พระญาณสมโพธิ เจ้าอาวาสวัดพระธาตุดอยสุเทพ (ปัจจุบันคือพระเทพวรสิทธาจารย์ รองเจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่) ได้มาทำการฟื้นฟูวัดโลกโมฬีอีกครั้ง เป็นการฟื้นฟูครั้งสำคัญครั้งที่ 3

ปีพ.ศ. 2544 พระเทพวรสิทธาจารย์ ได้รับการแต่ตั้งให้เป็นรักษาการเจ้าอาวาสวัดโลกโมฬี มีพระภิกษุสามเณรจำพรรษา และมีการพัฒนาวัดแห่งนี้ขึ้นเป็นลำดับ ดังนี้
ปีพ.ศ. 2545 วัดโลกโมฬีได้ทำการสร้างกำแพงและวิหาร สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงรับทราบข่าวได้พระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวน 400,000 บาท เพื่อสมทบทุนสร้างพระวิหาร
ปีพ.ศ. 2546 สมเด็จพระสังฆราชแห่งลังกาได้ประทานพระบรมธาตุแก่วัดโลกโมฬี และสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช ทรงประทานพระบรมธาตุให้อีก 1 องค์ พระเทพวรสิทธาจารย์ ได้เป็นประธานในการหล่อพระพุทธรูปเป็นองค์ประธานในพระวิหารพระนามว่า "พระพุทธสันติจิรบรมโลกนาถ" โดยได้อัญเชิญพระบรมธาตุทั้งสองบรรจุไว้ในองค์พระพุทธรูป
ปีพ.ศ. 2547 สร้างอนุสาวรีย์พระนางจิรประภาผู้ได้ทำนุบำรุงวัดโลกโมฬี เพื่อให้อนุชนได้ทราบถึงองค์อุปถัมป์ในอดีต
ปีพ.ศ. 2548 สร้างยอดฉัตรทองขององค์พระเจดีย์ขึ้นทดแทนของเดิมที่หักหายไป
ปีพ.ศ. 2549 สร้างกุฎิสงฆ์ คุ้มพญาเกศ ทรงรูปแบบล้านนาเป็นอนุสรณ์แก่พญาเกศเชษฐราช
ปีพ.ศ. 2551 ท่านเจ้าคุณพระเทพวรสิทธาจารย์ สร้างศาลาศูนย์แสดงศิลปล้านนา และผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น "พิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาสล่าเมือง" สามารถเข้าชมและเรียนรู้การเป็นช่าง(สล่า)ฝีมือ งานศิลปแกะสลัก ฯลฯ


พิกัด GPS วัดโลกโมฬี เชียงใหม่:
18.796704,98.982788
กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ