หมู่บ้านท่าแร่ (ชุมชนคาทอลิค)

 หมู่บ้านท่าแร่ (ชุมชนคาทอลิค) ตั้งอยู่ริมหนองหาร บนทางหลวงหมายเลข 22 (สกลนคร-นครนม) ต.ท่าแร่ อ.เมือง ห่างจากตัวเมืองประมาณ 21 กม. หมู่บ้านท่าแร่ เป็นที่รู้จักกันทั่วไปว่าเป็นหมู่บ้านที่มีประชากรนับถือศาสนาคริสต์มากที่สุดในประเทศไทย เป็นชุมชนที่เก่าแก่มีอายุกว่า 100 ปี ชาวบ้านแทบทุกหลังคาเรือนนับถือศาสนาคริสต์ ในอดีตประมาณปี พ.ศ.2427 ประชากรชาวท่าแร่เป็นคริตชน อพยพมาจากประเทศเวียดนามประมาณ 40 คน อาศัยอยู่ในตัวเมืองสกลนคร และมีบาทหลวงเกโก(มิชชั่นนารีชาวฝรั่งเศส) เป็นผู้ดูแลความเป็นอยู่ แต่เนื่องจากจำนวนประชากรเพิ่มขึ้น กอปรกับมีปัญหากับเจ้าหน้าที่ของรัฐบางคน จึงได้ย้ายมาตั้งถิ่นฐานใหม่ที่บ้านท่าแร่ ซึ่งเต็มไปด้วยป่าไม้มีหินลูกรังทั่วไป และคนพื้นเมืองเรียก "หินแฮ่" และยังเป็นที่ตั้งของอัครสังฆมณฑลท่าแร่ หนองแสง หรือสำนักมิสซังท่าแร่ฯ หมู่บ้านนี้มีผังเมืองเป็นรูปสี่เหลี่ยมตารางหมากรุก คล้ายกับบ้านเมืองในแถบประเทศตะวันตก นอกจากนี้ยังมีบ้านเรือนสถาปัตยกรรมแบบฝรั่งเศสที่งดงามเรียงรายสองข้างทางในถนนสายหลักของหมู่บ้านเป็นจำนวนมาก

 ดังนั้น ในทุกๆ วันที่ 25 ธันวาคม ของทุกปี ชุมชนแห่งนี้จะจัดเทศกาลแห่ดาวคริสต์มาส โดยจัด "ขบวนแห่ดาวคริสต์มาส" ที่ อ.เมือง โดยเชื่อว่า "ดาว" เป็นสัญลักษณ์ของการเสด็จลงมาประสูติบนโลกมนุษย์ของพระเยซู ขบวนรถจะตกแต่ง ด้วยดาวขนาดใหญ่ ประดับประดาด้วยดวงไฟวิทยาศาสตร์หลากสีสันอย่างสวยงาม และจะสื่อถึงเรื่องราวการประสูติของพระเยซู ในทุกปีจะมีรถดาวเข้าร่วมขบวนประมาณ 200 คัน ชาวบ้านก็จะตกแต่งโคมไฟรูปดาวไว้ที่หน้าบ้าน จากนั้นเป็นการเฉลิมฉลองในหมู่ชาวคริสต์ มีการร้องเพลงประสานเสียง การประกวดร้องเพลงคริสต์มาส มีการจำหน่ายสินค้าและมีมหรสพทั้งคืน

 สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่สำนักมิสซังท่าแร่ โทร. 0 4271 1272

ข้อมูลเพิ่มเติม:ททท.สำนักงานนครพนม (นครพนม สกลนคร มุกดาหาร) 0 4251 3490-1
http://www.tourismthailand.org/nakhonphanom

การเดินทาง แผนที่ ที่เที่ยว/ที่พัก

กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ

บ้านเรือนประดับดาว ชุมชนท่าแร่เป็นชุมชนเก่าแก่ ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2427 สมัยนั้นมีความไม่เข้าใจเกี่ยวกับผู้นับถือศาสนาคริสต์ รวมทั้งกรณีพิพาทระหว่างไทยกับฝรั่งเศส ทำให้ผู้นับถือคริสต์ ต้องอพยพจากตัวเมืองสกลนคร ด้วยการต่อแพและใช้ผ้าห่มแทนใบเรือ ล่องข้ามบึงขนาดใหญ่คือหนองหาน โดยอธิษฐานให้แพไปขึ้นฝั่งตามพระประสงค์ของพระผู้เป็นเจ้า บาทหลวงชาวฝรั่งเศสรับเอาผู้นับถือศาสนาคริสต์ รวมทั้งไถ่ตัวทาสจำนวนหนึ่ง และประชาชนที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นผีปอบ ข้ามฟากมาขึ้นฝั่งที่ท่าแร่ เป็นป่าขึ้นอยู่บนดินลูกรัง หรือเรียกว่าหินแฮ่ เดิมทีจึงเรียกที่นี่ว่า ท่าแฮ่ ก่อนจะมาเป็นท่าแร่ ดังในปัจจุบัน ระยะเวลาร้อยกว่าปีที่ผ่านมา ชาวท่าแร่มีจำนวนประชากรเพิ่มขึ้นจากประมาณ 150 คน มาเป็นกว่าหมื่นคน ชาวบ้าน 91% นับถือศาสนาคริสต์อย่างเหนียวแน่นไม่เปลี่ยนแปลง และจำนวนหนึ่งที่ยึดมั่นในความเชื่อและศาสนาได้พลีชีพ เพื่อยืนยันความเชื่อในพระเจ้า ในพื้นที่ใกล้เคียงกับท่าแร่ คือที่ อ.หว้านใหญ่ ที่วัดสองคอน ซึ่งเราจะได้เขียนรายละเอียดกันต่อไป สำหรับที่ท่าแร่เมื่อเลี้ยวจากถนนหลักเข้ามาในหมู่บ้าน เราจะเห็นบ้านเรือนหลายหลัง ประดับดวงดาวอยู่หน้าบ้านไม่ว่าจะเป็นหลังเล็กหลังใหญ่ก็จะมีดาวหลากสีสวยงามหลายขนาดประดับอยู่ทุกหลัง ช่วงเวลานี้เป็นช่วงใกล้เทศกาลคริสต์มาส ซึ่งจะมีการแห่ดาวของชาวบ้านเป็นประจำทุกปี ชาวบ้านจะประดับดาวบนบ้านก่อนวันคริสต์มาสหลายวัน พอเดินเข้าไปในหมู่บ้านเรื่อยๆ เราจะเห็นบ้านที่รับประดิษฐ์ดาวเพื่อจำหน่าย เลยขอเข้าไปชมกันสักหน่อยว่ากระบวนการทำดาว เป็นยังไงบ้าง

ดาวหลายขนาดให้เลือก ในบ้านบางหลังจะเปิดเป็นร้านขายดาวในช่วงเทศกาลคริสต์มาส ดาวจะมีหลายขนาด ตั้งแต่ดวงละ 20 บาท ไปจนถึง 200 บาท ดาวที่นี่ประดิษฐ์ได้อย่างสวยงามมีมิติและสีสัน ดวงใหญ่จะมีวงกลมล้อม บางทีก็มีหาง บางทีก็ใส่ไม้ให้ถือ เรียกกันว่าดาวมือถือ

การทำดาวบ้านท่าแร่ ดาวที่เราเห็นสวยๆ อยู่ตามบ้านเรือนทุกหลังที่เราเดินผ่าน หลายดวงมาจากร้านนี้ เป็นร้านที่หารายได้เสริมจากการทำดาว ดาวจะมีโครงเป็นไม้ไผ่ ชิ้นบางๆ คล้ายตอกเอามาผูกเป็นดาวห้าแฉก แล้วมีโครงไม้ไผ่ชิ้นใหญ่ๆ เป็นตัวเสริมความแข็งแรงและความหนาให้ดาวมีมิติมากขึ้น ตอกยึดด้วยตะปูเข็ม จากนั้นก็ผูกปลายยอดดาวห้าแฉกเข้ามาหากันด้วยลวด ปิดด้วยกระดาษแก้วหลายสีแล้วแต่จะออกแบบ ดาวดวงเล็กและดวงใหญ่ก็จะมีวิธีการทำคล้ายๆ กัน แต่ละวันจะทำดาวออกมาได้จำนวนมากทีเดียว เพราะมีคนมาซื้อกันเยอะในช่วงใกล้วันคริสต์มาส

ขบวนแห่ดาว จากการทำดาวมือถือ หรือดาวประดับบ้านขนาดเล็ก ตอนนี้เราเดินมาเจอกลุ่มชาวบ้านที่กำลังทำดาวขนาดใหญ่ เพื่อที่จะร่วมขบวนแห่ดาว ที่จัดขึ้นในวันที่ 23 ธันวาคม เป็นประจำ จะมีการแห่ดาว รอบชุมชนท่าแร่ ส่วนวันที่ 24 แห่ดาวแบบดั้งเดิมรอบโบสถ์ และวันที่ 25 จะมีการแห่ดาวด้วยขบวนรถดาวกว่า 200 คันที่เทศบาลนครสกลนคร นับเป็นประเพณีที่สวยงามและมีแห่งเดียวในประเทศไทย เพราะชุมชนท่าแร่ เป็นชุมชนชาวคริสต์นิกายคาทอลิกที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย สำหรับการแห่ดาวนั้น เริ่มมาตั้งแต่ปี 1982 เพื่อเฉลิมฉลองการบังเกิดมาของพระเยซูเจ้า ตามตำนานที่เล่าว่า ช่วงที่พระเยซูประสูตินั้น โหราจารย์ได้มองเห็นดาวลักษณะพิเศษมีความสุกสว่างกว่าดาวทั่วไปปรากฎขึ้นบนท้องฟ้าเป็นที่น่าอัศจรรย์ จึงออกเดินทางตามแสงแห่งดวงดาวจนไปพบกับสถานที่ประสูติของพระเยซูเจ้าที่เมืองเบธเลเฮม ประเทศปาเลสไตน์ นับแต่นั้นมาจึงเชื่อว่า ดาว คือสัญลักษณ์ของการเสด็จลงมาประสูติบนโลกมนุษย์ของพระเยซูเจ้า แต่ก็ไม่มีประเทศใดที่จัดงานแห่ดาวแบบนี้ ส่วนที่สกลนคร ได้จัดให้มีการแห่ดาวต่อเนื่องมาเป็นเวลา 30 ปีแล้ว จึงเป็นงานแห่ดาวเพียงหนึ่งเดียวในโลกก็ว่าได้

อาคารโบราณท่าแร่ เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ทำให้ชุมชนท่าแร่มีความโดดเด่น อาคารบ้านเรือนโบราณที่สร้างมาเป็นร้อยปีนี้ เป็นรูปแบบสถาปัตยกรรมฝรั่งเศสผสมกับเวียดนาม ฝีมือการก่อสร้างและการก่ออิฐฉาบปูน จากภูมิปัญญาช่างที่ไม่ค่อยได้พบเห็นที่ไหน อาคารเหล่านี้มีอยู่ ถึง 4 หลัง ที่ยังอยู่ในสภาพสมบูรณ์มีอยู่ 3 หลัง ส่วนอีกหลังนั้นชำรุดไปแล้ว ในบรรดาอาคารที่สมบูรณ์อยู่ มีคนอยู่อาศัย 1 หลัง ดาวที่ประดับอยู่บนอาคารเหล่านี้เป็นดาวที่ตกแต่งไว้ข้ามปีเลยทีเดียว พอถึงคริสต์มาสอีกครั้งก็จะทำดาวดวงใหม่มาติดแทนของเก่า

บ้านเรือนทุกหลังจะตกแต่งด้วยดาว และรูปภาพเกี่ยวกับพระเยซูเจ้า ไม่ว่าจะเป็นบ้านที่ดูมีฐานะดี หรือบ้านที่ดูไม่ได้มีฐานะ ทุกคนก็จะตกแต่งดาวด้วยกันทุกบ้าน

เด็กนักเรียนหัดทำดาว ในช่วงเทศการคริสต์มาส นักเรียนจะมีกิจกรรมการฝึกทำดาวตามความเชื่อของชุมชน หลังเลิกเรียนเด็กๆ จะถือดาวที่ทำที่โรงเรียนกลับไปประดับที่บ้าน

ลานดาวหน้าบูธ ททท. มาถึงถนนคนเดิน การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสำนักงานนครพนม จะเปิดบูธที่นี่ แล้วประดับดาวจำนวนมากในลานกว้างเป็นจุดถ่ายรูปสำหรับคนมาเที่ยวงานแห่ดาวอีกจุดหนึ่ง แล้วก็มีเวทีกิจกรรมมากมายให้เล่นสนุกกันด่วย

อาสนวิหารอัครเทวดามิคาแอล เป็นโบสถ์ที่สร้างขึ้นมาใหม่ โบสถ์หลังนี้มีขนาดใหญ่มากอยู่ที่ท้ายหมู่บ้านแสดงให้เห็นว่าชุมชนท่าแร่เป็นชุมชนชาวคริสต์ที่ใหญ่มาก นับหมื่นคน และเป็นชุมชนที่นับถือคริสต์นิกายคาทอลิกที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย

ลักษณะพิเศษของอาสนวิหารแห่งนี้คือการสร้างเป็นรูปแบบของเรือ ระลึกถึงการใช้เรือและแพ ในการอพยพจากตัวเมืองสกลนครมายังท่าแร่แห่งนี้ เมื่อ 130 ปีก่อน

วิวสวย พระอาทิตย์ตกหนองหาน ท่าแร่ หลังจากที่เดินชมชุมชน การทำดาว การประดับดาว อาสนวิหาร โบสถ์ของชาวท่าแร่แล้ว จากหมู่บ้านเดินทางมาอีกไม่ไกลก็จะถึง หนองหาน ก่อนที่จะมีการสร้างประตูน้ำ ชุมชนท่าแร่จะอยู่ห่างจากหนองหานประมาณ 3 กิโลเมตร ริมหนองหานมีการปรับปรุงภูมิทัศน์สร้างศาลาขึ้นมาให้เป็นที่พักผ่อนชมวิว มีสวนสาธารณะดอนเกิน ชาวบ้านก็จะมาอาศัยออกกำลังกาย ชมวิว พักผ่อน กันที่นี่

ตึกร้าง ท่าแร่ อาคารเก่าแก่ที่สร้างมาเป็นร้อยปีหลังนี้ เป็นของนายหนูกัน และนางหนูทา โง่นคำ เป็นมรดกขององเฮียน แต่เดิมสร้างเป็นที่อยู่อาศัย ต่อมาในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ทางราชการสั่งปิดโบสถ์ไม่ให้ประกอบพิธีกรรมใดๆ ทางศาสนา เจ้าของบ้านอนุญาตให้ใช้เป็นศาสนสถานประกอบพิธีกรรมทางศาสนาได้ อาคารหลังนี้เคยเป็นที่ประกอบพิธีบูชามิซซา พิธีรับศิลแต่งงาน พอต่อมาตึกถูกไฟไหม้ ชำรุดทรุดโทรมอาคารหลังนี้จึงถูกทิ้งร้างไม่มีผู้ดูแล จนมีสภาพเหมือนในปัจจุบัน

ไฟคริสต์มาสบ้านท่าแร่ พอถึงเวลากลางคืน นอกเหนือจากการประดับด้วยดวงดาวแล้ว หลายหลังคาเรือนยังมีการตกแต่งไฟ ด้วยต้นคริสต์มาส และสัญลักษณ์อื่นๆ ของเทศกาลคริสต์มาสอย่างสวยงามเหมือนห้างสรรพสินค้าใหญ่ๆ เลยทีเดียว ใครผ่านไปผ่านมาบ้านหลังนี้ก็จะหยุดถ่ายรูปกันทุกคน

หมาท่าแร่ ปิดท้ายการนำเที่ยวชุมชนท่าแร่ ด้วยภาพน้องหมาน่ารักๆ สองตัว ชื่อเต้าหู้กับเต้าฮวย แสดงให้เห็นว่า ชาวท่าแร่เค้าไม่ได้จับหมามากินกันหมดอย่างที่เป็นข่าว หลายคนยังคงเลี้ยงหมาเหมือนคนทั่วๆ ไป น่ารักด้วยสิ ว่างๆ อยากชวนมาเที่ยวบ้านท่าแร่กัน โดยเฉพาะช่วงงานแห่ดาวคริสต์มาส จะมีดาวสวยๆ ไฟสวยๆ ให้ชมกันเยอะเลย