www.touronthai.com

หน้าหลัก >> กาฬสินธุ์ >> ประเพณีบั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า

ประเพณีบั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า

บั้งไฟตะไล หรือที่ชาวอีสานเรียกสั้นๆ ว่า บั้งตะไล เป็นอีกหนึ่งประเพณีที่ชาวอีสานจะจุดเพื่อถวายพญาแถนเป็นการขอฝน ให้ฝนตกต้องตามฤดูกาลเพื่อการเริ่มต้นทำนาของแต่ละปี เป็นธรรมเนียมปฏิบัติกันมานานแล้วล่ะ ตั้งแต่เกิดมาเราก็ได้เห็นทั้งบั้งไฟและตะไลแล้วไม่รู้ว่าเริ่มกันมาตั้งแต่ตอนไหน จนถึงทุกวันนี้ทั้งบั้งไฟและบั้งตะไลมีการพัฒนามากขึ้นทุกวันมีกฏระเบียบในการจุดจากเดิมที่จุดกันทั่วทุกหัวระแหงก็เหลือที่ให้จุดเป็นหลักเป็นแหล่ง ถ้าจะเขียนว่าบั้งตะไลสั้นๆ เหมือนที่คนอีสานเรียกกันกลัวคนภาคอื่นไม่เข้าใจ สรุปว่าใช้คำว่า บั้งไฟตะไล ก็แล้วกันเนาะ ตะไลมีกันอยู่หลายขนาดเป็นวงกลมๆ มีแกนตรงกลาง แกนนี้มีไว้ใส่ดินปืนเจาะรูข้างแกนเวลาไฟมันพุ่งออกมาตะไลจะหมุนเร็วมากจนมันบินได้หลักการคล้ายๆ ใบพัดลมหรือใบพัดเครื่องบิน รูที่เจาะจะต้องทิ่มลงดินเวลาประกอบ มีอยู่หลายขนาดแล้วจะแต่ทำออกมา ขนาดเล็กๆ จุดสนุกๆ มีให้เห็นทั่วไป ส่วนบั้งไฟตะไลขนาดใหญ่ๆ จะมีที่บ้านกุดหว้า อ.กุฉินารายณ์ จ.กาฬสินธุ์ ที่เดียวในโลก ขนาดบั้งไฟตะไลก็เลยเป็นคำเรียก อย่างเช่น บั้งไฟตะไลแสน บั้งไฟตะไลล้าน บั้งไฟตะไลสองล้าน บั้งไฟตะไลสิบล้าน สิบล้านคือใหญ่สุดเส้นผ่าศูนย์กลาง 6 เมตร ส่วนตะไลแสนเส้นผ่าศูนย์กลาง 4 เมตร

ประเพณีบั้งไฟตะไลล้านบ้านกุดหว้าจัดในช่วงเดือนพฤษภาคมประมาณกลางเดือนถึงปลายเดือนเพื่อขอฝน เหมือนๆ กับบั้งไฟ ที่เป็นแท่งยาวๆ ชาวอีสานจะเรียกบั้งไฟหาง จุดกันอย่างยิ่งใหญ่ที่พนมไพรร้อยเอ็ด กับที่ยโสธร ถ้าจะมาเที่ยวบอกเลยว่าต้องจองโรงแรมล่วงหน้ายาวมากเพราะว่าที่กุฉินารายณ์โรงแรมไม่มาก ถ้านอนในเมืองก็เดินทางไกลหน่อยแต่คุ้มค่าการเดินทางแน่นอน บั้งไฟตะไลบ้านกุดหว้าจุดกันวันเดียวตั้งแต่เช้า ล่าสุดมีตะไลเข้ามาจุด 64 บั้ง ต้องเสร็จก่อน 6 โมงเย็น ฉะนั้นแล้วแต่ละปีจะมีให้ดูวันเดียวเท่านั้นเป็นอะไรที่สุดยอดอเมซิ่งมากๆ ขนาดฝรั่งยังต้องมาดูถึงที่เลยทีเดียวนับวันงานประเพณีนี้ยังโด่งดังออกไปเรื่อยๆ

ชาวกาฬสินธุ์ฝากคำพูดมาบอกคนไทยว่า "ไผยังบ่เคยเห็นบั้งไฟตะไลบ้านกุดหว้า อย่าฟ้าวตาย" แปลว่า ใครยังไม่เคยเห็นบั้งไฟตะไลบ้านกุดหว้าอย่าเพิ่งรีบตาย นะจ๊ะ ฮาดีเหมือนกัน

ก่อนการจุดบั้งไฟตะไล 1 วันจะมีพิธีเปิดอย่างยิ่งใหญ่ โดยท่านผู้ว่าราชการจังหวัดกาฬสินธุ์ และแขกผู้มีเกียรติมากมายหลายท่าน ท่านวัฒนธรรมจังหวัด ก็มาด้วย พิธีแห่ต้องประกอบด้วยการรำถวายพญาแถน เป็นประเพณีสืบทอดต่อกันมายาวนาน จากนั้นแห่ไปตามถนนจากโรงเรียนศรีกุดหว้าเรืองวิทย์ถึงวัดกกต้องกุดหว้า ประมาณ 1.7 กิโลเมตร

ข้อมูลเพิ่มเติม:ททท. ขอนแก่น โทร. 0 4322 7714-5
http://www.tourismthailand.org/khonkaen

แก้ไขล่าสุด 2017-08-16 00:15:18 ผู้ชม 13765

การเดินทาง แผนที่ ที่เที่ยว/ที่พัก

กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ

บรรยากาศลานจุดบั้งไฟตะไล เอาภาพความสดใสของสนามจุดตะไลมาให้ดู ที่นี่เป็นทุ่งนาธรรมดาๆ แบ่งพื้นที่โซนอันตรายคือฐานจุดออกไปไกลๆ คนดูจะต้องนั่งดูอยู่ในเขตปลอดภัย ขอบอกว่าไกลเอาเรื่องกว่าจะเดินมาถึงขอบลานจุดนานเลยละ ในงานมีคนเอาร่มมาขายเป็นร่มหลายๆ สี คันละ 100 เดียว พอกางพร้อมกันเป็นอันว่าสวยมากๆ คนชอบดูตะไลก็จะมารวมกันอยู่ที่นี่หลายคนอยู่ครึ่งค่อนวัน อีกไม่น้อยอยู่จนงานเลิกคือบั้งสุดท้ายเลย

ไม่ว่าจะเป็นคนธรรมดาหรือเป็นพระก็อยากดูตะไลเหมือนกันเนาะ ก่อนท่านจะบวชท่านก็เป็นคนธรรมดาที่มาดูตะไลทุกปีพอบวชไปแล้วก็คงจะยังอยากดูเลยมานั่งริมสนามกับชาวบ้านด้วย

บั้งไฟตะไลแสน เป็นบั้งไฟขนาดเล็กสุดที่จะมาจุดในสนาม น้ำหนักไม่มากใช้คนแบกหัวท้ายก็พอ ถ้าเป็นตะไลสองล้าน ตะไลสิบล้านต้องใช้รถ 10 ล้อมาขนยกด้วยรถเครน ชาวบ้านร่วมแรงร่วมใจกันดี การไฟฟ้ายังสนับสนุนรถเครนยกบั้งไฟกับ 10 ล้อมาช่วยขนให้ด้วย ปกติจะมีบั้งไฟตะไลสองล้าน กับสิบล้านอย่างละ 2 บั้ง มาร่วมจุดที่เหลืออีก 60 บั้งเป็นบั้งไฟแสน ทั้งหมดต้องจุดให้เสร็จก่อน 6 โมงเย็น เราก็จะได้เห็นคนแบกบั้งไฟตะไลแบกไปแบกมาเข้าลานจุดตลอดวัน การทำบั้งไฟตะไลเราไปดูมาแล้วแต่ขอแยกเขียนไว้อีกหน้าต่างหากเพราะเรื่องมันมีรายละเอียดเยอะ หน้านี้ขอเป็นหน้ารีวิวความมันส์ล้วนๆ ละกัน

การดูบั้งไฟตะไล ต้องดูในพื้นที่ที่กำหนดให้ ห่างจากลานจุดประมาณ 300 เมตร แต่บอกเลยว่ายังเห็นตะไลชัดมากไม่ต้องกลัวไม่เห็น สำหรับคนที่จะไปดูที่ขอบลานสักครั้ง ก็พอจะทำได้เพราะเค้ามีบังเกอร์คันดินสูงประมาณไหล่ให้เราหลบ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นไปดูให้เห็นสักครั้งแล้วกลับออกมาจะดีกว่า เพราะของแบบนี้ไม่เข้าใครออกใคร ถ้าอยู่ในพื้นที่ที่กำหนดยังไงก็รับรองได้ว่าปลอดภัยแน่ๆ อีกอย่างจากประสบการณ์ตรงบอกเลยว่าดูไกลๆ มันอลังการกว่า ได้เห็นควันพุ่งออกมาได้เห็นตะไลค่อยๆ หมุนบินขึ้นไปเหมือนจานบิน ถ้าไปดูใกล้ๆ จะไม่ตื่นตาเท่าด้วยซ้ำ แต่เราเป็นคนถ่ายรูปเลยอยากได้ใกล้ๆ มากกว่า ถ้าปีหน้าได้ไปอีกเราจะไปอยู่ไกลๆ เพราะถ่ายจากมุมใกล้ๆ กลับสวยน้อยกว่านะจะบอกให้

การติดตั้งบั้งไฟตะไลบนฐานจุด เพื่อให้ได้เห็นภาพชัดๆ เราเลยมาเกาะติดอยู่ขอบลาน เข้าไปดูว่าขั้นตอนของเค้ามีอะไรกันบ้างดีกว่า ในลานจุดตะไลเค้ามีเสาเรียงกันอยู่หลายเสา เป็นเสาสำหรับที่จะเอาตะไลมาวางแกนเสาเค้าหมุนได้มีลูกปืนอยู่ข้างในเวลาจุดแล้วตะไลหมุนจะได้คล่องๆ แกนบั้งตะไลจะเห็นว่าเค้าเอากาบกล้วยมาผูกไว้ตรงกลางในกาบกล้วยมีร่มเหมือนร่มชูชีพที่กระโดดลงมาจากเครื่องบินแต่เป็นร่มที่ชาวบ้านเย็บกันขึ้นมาเอง บั้งไฟแสนต้องมีร่มขนาด 3 เมตร ผูกติดตะไล ส่วนบั้งไฟล้าน ก็มีขนาดที่กำหนดต้องทำตามกติกาเพราะเวลาร่มกางแล้วตะไลจะตกช้า มีการแข่งขันจับเวลาถ้าโกงขนาดร่มเวลาก็จะเยอะไปด้วย ฉะนั้นต้องมีการกำหนดขนาดกันตายตัว ส่วนที่ร่มจะกางไม่กางก็ต้องไปดูอีกทีตอนลอยขึ้นฟ้า

ชนวนของบั้งตะไลเค้าใช้ผ้าจีวรเก่าๆ ของพระกันส่วนมากน่าจะเพราะมันหาง่ายและยาวดี อีกอย่างคืออุ้มน้ำได้ดี เค้าจะเอามาชุบเบนซินผูกติดกับรูปบั้งตะไลที่เจาะไว้ไฟลามไปติดดินปืนข้างในเป็นอันเสร็จพิธี ที่เหลือมาลุ้นว่ามันจะบินขึ้นไปหรือเปล่า

การจุดบั้งไฟตะไลแสน กติกากำหนดให้ค่ายบั้งไฟเข้าไปตั้งบั้งไฟได้ 6 คน บั้งไฟแสนจุดได้แค่ 2 คน บางทีมก็ใช้คนจุดคนเดียว ก่อนจุดต้องมีการให้สัญญาณธงเขียว หลังจากจุดแล้วคนจุดต้องวิ่งไม่คิดชีวิตไปที่บังเกอร์เพื่อความปลอดภัยของตัวเอง เรียกว่าหน้าตาตื่นกันเลยล่ะ ส่วนบั้งไฟสิบล้านจะมีคนจุดหลายคน มีคนคอยหมุนตะไลด้วยกติกาให้หมุนได้ไม่เกิน 2 รอบเพื่อช่วยให้ตะไลที่หนักเกือบตันมันขึ้นได้เร็วกว่าเดิม เสร็จแล้วต้องหนีออกจากลานจุดเหมือนกัน

จุดตะไลแบบรีโมท เค้าเรียกกันว่าระบบบลูทูธนะ คนพากย์ก็เข้าใจใช้ศัพท์ จะว่าไปงานประเพณีอะไรก็แล้วแต่จะสนุกหรือไม่สนุกต้องพึ่งคนพากย์ด้วย ลองคิดถึงงานแข่งเรือปกติเค้าก็แค่พายๆ ไปเรื่อยๆ เรือก็เข้าเส้นชัย แต่คนพากย์ทำให้เป็นเรื่องตื่นเต้นขึ้นมาได้เยอะ การจุดแบบใช้รีโมทเป็นการจุดแบบใหม่วันนี้เราได้เห็นแค่ทีมเดียวที่ใช้ระบบนี้ มีความปลอดภัยกว่าระบบเดิม แต่สีสันการจุดแล้ววิ่งมันก็หายไปด้วย ต้องมาดูว่าต่อไปจะได้เห็นการจุดแบบวิ่งอีกหรือเปล่า ใจนึงก็อยากให้ใช้รีโมท ใจนึงก็ยังอยากเห็นคนวิ่งอยู่เหมือนเดิมอะนะ

การจุดบั้งไฟตะไลสองล้าน บั้งไฟตะไลใหญ่มีให้เราดู 2 รอบ คือ 10 โมงเช้า กับบ่ายโมง รอบละ 2 บั้ง มี 2 ล้าน กับ 10 ล้านอย่างละบั้งจุดติดๆ กัน รถเครนยกตะไลยักษ์วางบนฐานเตรียมการอีกพักใหญ่กว่าจะได้จุด หลังจากจุดแล้วไม่ต้องคุยเลย วิ่งหน้าตั้งออกมาจากลานให้เร็วที่สุด ตะไลใหญ่ตะไลล้าน มีรูมากกว่าตะไลแสน คือ 6 รู ตะไลแสนมี 4 รู คนจุดก็ต้องมากกว่า แถมยังต้องมีคนคอยหมุน แกนที่ฐานจุดมีลูกปืนใหญ่มากรับน้ำหนักทั้งหมดเกือบ 1 ตัน ข้อมูลตะไลแสนตะไลล้านแบบละเอียดแนะนำคลิกไปดูเรื่องการทำบั้งไฟตะไลล้าน กันเด้อ

ฉากการวิ่งจากฐานจุดตะไลออกมาที่บังเกอร์ขอบลานไม่ต่างกับหนังสงครามเท่าไหร่เลยแหะ

ฝรั่งยังมาดูบั้งไฟไทย วันนี้เห็นมีฝรั่ง 3 คนเดินมาที่ลานจุด ที่ไม่ได้มาที่ลานจุดก็ไม่รู้เท่าไหร่ มีคนนึงถ่ายวิดีโอจะไปโพสที่บ้านตัวเอง ปีหน้าคงเห็นฝรั่งมาเที่ยวเยอะแน่ๆ ทั้งหมดบอกเป็นเสียงเดียวกันว่าบ้านเรามันช่างอเมซิ่งจริงๆ หาดูที่ไหนไม่ได้อีกแล้ว โชคดีที่เค้าได้มาเห็นกันในวันนี้

บั้งไฟตะไล 2 ล้าน ส.สายฝน การทำบั้งไฟใหญ่ๆ จะต้องเป็นค่ายที่มีชื่อเสียงมีประสบการณ์ ไม่ใช่ทีมมือใหม่จะทำได้ เพราะต้องใช้งบมาก เงินสนับสนุนประเพณีบั้งไฟตะล้านถามว่ามาจากไหน ส่วนใหญ่มาจากสปอนเซอร์หลักที่ติดป้ายอยู่ทั่วเมืองกุฉินารายณ์ แต่ไม่น้อยมาจากคนที่มาดู ใครอยู่ในงานจะได้ยินเสียงประกาศของโฆษกขอบริจาคเงินสนับสนุนประเพณีนี้เพื่อใช้ในปีหน้า บ่ายๆ ได้ยินประกาศยอดว่าทะลุ 2 แสน 5 หมื่นไปแล้ว ไม่น่าเชื่อว่าจะบริจาคมากมายกันได้ขนาดนั้น มันแสดงให้เห็นถึงความร่วมแรงร่วมใจของชาวบ้านที่มาดู แล้วก็นักท่องเที่ยวจากต่างถิ่นที่ประทับใจการจุดตะไลที่เห็นในลานอยากช่วยให้งานนี้ได้อยู่ต่อไป

เอาละเล่าเรื่องจากบรรยากาศงานจนมาที่ฐานจุดแล้ว ต่อไปต้องให้ดูภาพตะไลบินขึ้นฟ้ากันหน่อย มันหมุนขึ้นไปไม่ได้เร็วมากเหมือนบั้งไฟหางยาวๆ ที่ยโสธร มันช้าพอที่เราจะถ่ายรูปได้หลายรูปกว่ามันจะขึ้นไปสูงจนแทบจะมองไม่เห็น ควันที่ตามขึ้นไปจะเป็นเกลียวเหมือนตะปูเกลียวจนกว่าดินปืนมันจะไหม้จนหมดแล้วจะเริ่มตกลงมา

บั้งไฟตะไลล้านบ้านกุดหว้ากางร่มขาลง เป็นช่วงเวลาที่ทุกทีมต้องคอยลุ้น เพราะแค่ตะไลพุ่งขึ้นไปบนฟ้าอย่างเดียวยังการันตีไม่ได้ว่าจะชนะ เวลารวมของตะไลรวมขาลงด้วย ถ้าร่มกางก็ได้เปรียบ ถ้าร่มไม่กางก็เสียเปรียบและคงต้องแพ้แน่นอน ที่สำคัญกว่านั้น มันอันตรายด้วยเพราะตะไลจะตกเร็ว โฆษกจะคอยดูว่าร่มกางไม่กาง ถ้าไม่กางจะประกาศให้คนมาดูตะไลคอยดูว่าจะตกตรงไหน และคอยแนะนำว่าควรทำยังไง อันดับแรกคือถ้ารู้ว่าตะไลร่มไม่กางจะห้ามวิ่ง ให้ดูให้แน่ใจว่าจะตกไปทางไหนแล้วค่อยๆ หลบไปอย่างช้าๆ ตะไลไม่เหมือนบั้งไฟหางเวลาตกจะตกไม่ไกลจากฐานจุดมองเห็นโดยทั่วกัน ร่มไม่กางก็หลบง่ายมากฟังเสียงประกาศตาคอยจ้องดูให้ดีเป็นพอ

เพราะว่าตะไลมีร่มขึ้นไปด้วยนี่เอง มันเลยปลอดภัยกว่าบั้งไฟหาง ไม่มีข่าวคนโดนตะไลตกทับให้ได้ยินมาก่อน

บั้งไฟตะไล สีสันแห่งแดนอีสาน ช่วงเย็นเป็นช่วงที่เราจะได้เห็นตะไลลอยขึ้นฟ้าได้สวยที่สุด ท้องฟ้าที่เริ่มมืดลงทำให้เห็นแสงของบั้งไฟและสะเก็ดไฟระยิบระยับ ได้ชัดมาก และเป็นเวลาที่ไม่ร้อนด้วย (คราวนี้รู้แล้วว่าจะดูบั้งไฟตะไลต้องไปตอนเย็นๆ คนน้อยด้วยแสงสวยด้วย อิอิ)

ตะไลระเบิด ถามว่ามีมั้ยที่มันระเบิด ตอบเลยว่ามี เป็นเรื่องธรรมดาของวัตถุที่อัดดินปืนเอาไว้แน่นๆ บางทีก็ระเบิดที่ฐานจุด บางทีก็บินได้นิดหน่อยก่อนระเบิด แต่ไม่มีใครเป็นอะไรเพราะหลังจากจุดไฟแล้ววิ่งกลับบังเกอร์กันหมด สำหรับคนมาดูตะไลเขตที่ให้นั่งดูมันไกลเกินกว่าที่จะโดนระเบิด ภาพจะดูน่ากลัวเพราะเราอยู่ที่บังเกอร์คือใกล้มากในการถ่ายรูป อย่างที่บอกปีหน้าขออยู่ไกลแน่นอน 555 ภาพมุมจะสวยกว่าจะปลอดภัยกว่าด้วย หลังจากการระเบิดไม่กี่วินาทีเจ้าหน้าที่กู้ภัยก็เข้ามาถึงลานจุด เรียกว่าเตรียมพร้อมกันอยู่แล้ว แต่ไม่มีคนเจ็บเค้าก็กลับไปที่มั่น คนดับไฟก็เอาถังดับเพลิงวิ่งเข้ามาดับ เป็นอันจบ ก็จุดบั้งต่อไปกันเลย

ปิดท้ายเรื่องราวน่าตื่นตาของเราไว้เท่านี้ ปีหน้าถ้าไม่ติดภารกิจเราบอกเลยว่าเราไปอีกแน่ๆ มันเป็นอะไรที่สุดยอดมากๆ ที่อยากให้คนไทยมาดูสักครั้งในชีวิต อีกไม่นานคนทั่วโลกจะได้รู้จักประเพณีนี้อย่างแน่นอน มันก็จะกลายเป็นประเพณีที่ยิ่งใหญ่สร้างเม็ดเงินกับการท่องเที่ยวได้อย่างมากมายให้คนไทยในอนาคต

อย่าลืมว่าปีหนึ่งจะมีวันเดียว ปีหน้าเตรียมตัวให้พร้อม แล้วมาเจอเราที่ขอบลานเด้อ

ขอขอบคุณ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสำนักงานขอนแก่น

รีวิว ประเพณีบั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า

"บั้งไฟตะไลสองล้าน ทะยานขึ้นสู่ท้องฟ้าอย่างสวยงาม ในงานบั้งไฟตะไลล้านบ้านกุดหว้าปี 2562"

Akkasid Tom Wisesklin
2019-05-19 15:54:28

ประเพณีบั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า

"ฝรั่งแต่งชุดผู้ไทย ถือมาลัยไม้ไผ่ เอกลักษณ์เฉพาะอำเภอกุฉินารายณ์ ร่วมขบวนแห่บั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า"

Akkasid Tom Wisesklin
2018-05-22 06:30:57

ประเพณีบั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า

"ประเพณีบุญบั้งไฟตะไลล้านที่บ้านกุดหว้าปี 2561ได้เริ่มต้นขึ้นอย่างเป็นทางการโดยขบวนแห่อย่างสวยงามและยิ่งใหญ่จากเทศบาลตำบลบ้านกุดหว้าถึงปลายทางวัดกกต้องกุดหว้า เมื่อเย็นวันนี้"

Akkasid Tom Wisesklin
2018-05-19 21:19:19

ประเพณีบั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า