ปราสาทเปือยน้อย

ปราสาทเปือยน้อย ถึงแม้จะเป็นปราสาทหินที่มีขนาดไม่ใหญ่เท่ากับปราสาทหินพิมายหรืออีกหลายแห่งที่พบทางอีสานตอนใต้แต่ก็นับเป็นปราสาทเขมรที่สมบูรณ์มากแห่งหนึ่ง ปราสาทเปือยน้อย หรือ ที่ชาวบ้านเรียกว่า พระธาตุกู่ทอง สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 16-17 เป็นศิลปะผสมระหว่างศิลปะเขมรแบบบาปวนและแบบนครวัด สร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นเทวสถานในศาสนาฮินดู แผนผังการก่อสร้างมีความหมายเป็นเขาพระสุเมรุซึ่งถือเป็นแกนจักรวาลอันเป็นที่สถิตย์ของเทพเจ้าที่เรียกว่า "ศาสนบรรพต" สิ่งก่อสร้างภายในบริเวณปราสาทเป็นไปตามแบบแผนของศาสนสถานขอมโบราณ หน้าบันขององค์ปรางค์ประธานสลักเป็นพระยานาคราชมีลวดลายสวยงามมาก ทับหลังสลักเป็นรูปนารายณ์บรรทมสินธุ์ที่นับว่ายังอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ "โคปุระ" (ซุ้มประตู) อยู่ทางทิศตะวันออก และทิศตะวันตก ด้านข้างโคปุระเจาะเป็นช่องหน้าต่าง "กำแพงแก้ว" มีฐานเป็นบัวคว่ำบัวหงาย มีการสลักศิลาแลงเป็นร่องแบบลาดบัว

การเดินทาง จากขอนแก่นจะใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 2 (ขอนแก่น-บ้านไผ่) ระยะทาง 44 กิโลเมตร เข้าทางหลวงหมายเลข 23 (บ้านไผ่-บรบือ) ไปอีกประมาณ 11 กิโลเมตร แล้วแยกขวาเข้าสู่อำเภอเปือยน้อยอีก 24 กิโลเมตร

ข้อมูลเพิ่มเติม:ททท. ขอนแก่น โทร 0 4322 7714-5
http://www.tourismthailand.org/khonkaen

แก้ไขล่าสุด 2016-04-27 23:01:32 ผู้ชม 14934

การเดินทาง แผนที่ ที่เที่ยว/ที่พัก

กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ

สวนสาธารณะสระหงษ์ เป็นสวนสาธารณะริมอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กๆ อยู่ริมทางตรงกันข้ามกับปราสาทเปือยน้อย เหตุที่เริ่มต้นจากที่นี่เพราะว่า ที่ปราสาทเปือยน้อยไม่มีที่จอดรถที่สะดวกนัก สู้การจอดฝั่งตรงข้ามแล้วเดินข้ามถนนไปจะง่ายกว่า

สวนสาธารณะแห่งนี้อยู่ข้างกับโรงพยาบาล และเยื้องสถานีตำรวจ สภอ. เปือยน้อย พื้นที่บริเวณนี้จึงเป็นย่านการค้าขนาดย่อม ที่มีร้านค้ามากมาย คอยให้บริการ ทั้งผู้ที่แวะมาเที่ยวและมาติดต่อราชการ หรือมาโรงพยาบาลก็แล้วแต่

วัดธาตุกู่ทอง เป็นวัดที่อยู่ติดกับปราสาทเปือยน้อยสามารถเดินถึงกันได้

พระสิวลี พระผู้เด่นด้านโชคลาภตามความเชื่อของชาวพุทธ เด่นตระหง่านอยู่หน้าวัดธาตุกู่ทอง

ป้ายปราสาทเปือยน้อย สร้างด้วยอิฐแบบกลมกลืนกับปราสาท ป้ายนี้ตั้งอยู่ริมถนน ทางหลวงหมายเลข 2297 เป็นถนนที่ผ่านอำเภอเปือยน้อย ไปยังอำเภอใกล้เคียง แต่ตัวปราสาทอยู่ห่างจากป้ายนี้ลึกเข้าไปประมาณ 200 เมตรเห็นจะได้

จากป้ายเดินเข้ามาระหว่างทางเดิน 200 เมตร จะมีสระน้ำอยู่ด้านข้าง จากนั้นก็มาถึงบริเวณที่เป็นกำแพงซึ่งน่าจะเป็นอาณาเขตของปราสาทแห่งนี้ จากกำแพงเข้าไปก็จะมีเพียงปราสาทขนาดไม่ใหญ่นักตั้งอยู่ มีสภาพค่อนข้างสมบูรณ์โดยเฉพาะส่วนที่เป็นลวดลายสลักบนแผ่นหิน เดี๋ยวไปดูใกล้ๆ ดีกว่า

ที่เห็นอยู่นี้เป็นกำแพงด้านหน้าปราสาท ที่ยังคงสภาพอยู่มากถ้าหากเทียบกับปราสาทอีกหลายๆ แห่งในบริเวณใกล้เคียง ทางเข้าอยู่ด้านหน้า ขึ้นบันไดไปแล้วเดินเข้าซุ้มประตู ซึ่งเรียกกันว่า โคปุระ มีอยู่ช่องเดียว ส่วนที่เห็นช่องอื่นเป็นหน้าต่าง

ทับหลังโคปุระ แผ่นหินรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าสลักลวดลายศิลปะแบบบายน มีอยู่คู่กับปราสาทหินทุกแห่ง ส่วนใหญ่ใช้ลวดลายคล้ายๆ กัน เวลาผ่านไปนับพันปี แต่ลายสลักบนแผ่นหินเหล่านี้ก็ยังคงปรากฏให้เราได้เห็น ซึ่งเราก็ควรจะอนุรักษ์ต่อไปให้ลูกหลายได้ดูด้วย ปราสาทหลายแห่งมีงานศิลปะบนแผ่นทับหลัง อันทรงคุณค่า กรมศิลปากรก็อาจจะนำไปเก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์ แล้วทำจำลองขึ้นมาแทนก็มีครับ

หลังจากเดินทะลุซุ้มประตูหรือโคปุระเข้ามาแล้วเราก็จะเห็นส่วนปราสาทจริงๆ ซะที มีส่วนที่เป็นประธานอยู่ตรงกลาง แล้วมีห้องแยกออกไปทางด้านหลัง ซ้าย และขวา ตั้งอยู่บนฐานเดียวกัน ส่วนกำแพง จะแยกขาดออกจากกัน จากกำแพงจะเดินไปปราสาทต้องลงบันไดมาเดินบนพื้นดินแล้วขึ้นบันไดอีกทีก นับว่าเป็นการออกแบบที่แปลกมาก จะมีในปราสาทหินหลายแห่ง

นารายณ์บรรทมศิลป์ เป็นแผ่นทับหลังที่คงสภาพสมบูรณ์มากแผ่นหนึ่งที่เราพบในปราสาทหินในเมืองไทย ทับหลังนารายณ์บรรทมศิลป์อยู่บนโคปุระ (ซุ้มประตู) ของปราสาทตรงกลาง หรือปราสาทประธาน ทับหลังแผ่นนี้เป็นจุดเด่นของปราสาทเปือยน้อยเลยทีเดียวครับ

บรรณาลัย เป็นส่วนหนึ่งที่เราจะพบเห็นอยู่ในปราสาทหินหลายแห่ง อยู่ด้านหน้ามุมขวามือของปราสาท บรรณาลัยสร้างอยู่ในภายในกำแพงแก้ว ภายในจะเห็นแผ่นหินแกะสลักเทวรูป ของจริงได้ถูกนำไปเก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์ ส่วนที่อยู่ที่ปราสาทในปัจจุบันเป็นของที่สร้างจำลองขึ้น

ศาลปู่อุปฮาด เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่บริเวณปราสาทเปือยน้อย ชาวบ้านเคารพศรัทธากันมาก

ศาลปู่อุปฮาด ระบบการเมืองการปกครองในดินแดน อีสาน - ล้านช้าง แบ่งเป็นระดับนครหลวง หัวเมืองใหญ่ หรือเมืองประเทศราช และหัวเมืองขึ้นซึ่งอยู่ในแขวงหัวเมืองใหญ่นั้น ในระดับหัวเมืองซึ่งมีอิสระในการจัดการปกครองตามธรรมเนียมล้านช้าง สามารถแบ่งได้เป็น ๕ ระดับ ผมขอเล่าถึงระดับแรกสุดที่มีความเกี่ยวข้องกับ ตำแหน่งอุปฮาด ดังนี้ครับ

อาญาสี่ เป็นตำแหน่งสูงสุดในการปกครองหัวเมือง
อำนาจหน้าที่ของอาญาสี่ มีดังนี้

เจ้าเมือง เป็นผู้มีสิทธิขาดในการบัญชาอาญาสี่ กรมการเมือง และข้าราชการในเขตปกครอง แต่ไม่มีสิทธิ์ในบางเรื่อง เช่น การตัดสินโทษประหารชีวิต หรือการแต่งตั้งถอดถอนกรมการเมืองผู้ใหญ่ตั้งแต่ อุปฮาด ราชวงศ์ ราชบุตร ไม่อาจทำเองได้ เว้นแต่จะได้รับโปรดเกล้าฯ จากเจ้ามหาชีวิต

อุปฮาด เป็นตำแหน่งรองเจ้าเมือง มีหน้าที่ปฏิบัติราชการแทนเจ้าเมืองตามที่ได้รับมอบหมาย เป็นที่ปรึกษาสำคัญของเจ้าเมือง เป็นผู้รวบรวมบัญชีส่วยสาอากร ควบคุมและวางระเบียบสิ่งของแทนเงินได้ และมีอำนาจในการเกณฑ์ราษฎรไปราชการสงคราม

ราชวงค์ เป็นผู้แทนอุปฮาด ทำหน้าที่เกี่ยวกับอรรถคดี ตัดสิ้นถ้อยชำระความได้คล้ายกับอุปฮาด

ราชบุตร โดยมากมักเป็นตำแหน่งของลูกคนโตของเจ้าเมือง หรืออาจเป็นผู้ไม่สืบเชื้อสายเกี่ยวข้องกับเจ้าเมืองหรืออุปฮาดเลย ขึ้นอยู่กับพระราชโองการ ราชบุตรมีหน้าที่ช่วงราชการที่ได้รับมอบหมาย และปฏิบัติกิจด้านศาสนา ไร่นา ถนนหนทาง และการเก็บภาษีอากรต่าง ๆ ต้องผ่านราชบุตร