โรงเรียนฝึกกระบือกาสรกสิวิทย์

  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานวโรกาสให้ นายสมจิตต์ และนางมณี อิ่มเอย น้อมเกล้าฯ ถวายที่ดินตำบลศาลาลำดวน อำเมืองเมือง จังหวัดสระแก้ว จำนวน 110-3-81 ไร่ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มูลนิธิชัยพัฒนา ดำเนินการจัดตั้งโรงเรียนกาสรกสิวิทย์ เพื่อให้เป็นถานที่ฝึกกระบือให้สามารถทำการเกษตร และเป็นแหล่งที่ให้ผู้ที่สนใจได้เรียนรู้วัฒนธรรมการเกษตรท้องถิ่น และภูมิปัญญาชาวบ้าน รวมทั้งให้เกษตรกรได้เรียนรู้การใช้ชีวิตแบบพอเพียง



    หน้าที่หลักของโรงเรียนกาสรกสิวิทย์ คือการฝึกกระบือทุกวันที่ 1-10 ของทุกเดือน จะมีการฝึกกระบือเพื่องานไถนา กระบือที่นำมาฝึกจะเป็นกระบือของชาวบ้าน ตลอด 10 วันที่ทำการฝึกกระบือ เจ้าของกระบือและกระบือจะต้องกินนอนอยู่ที่ โรงเรียนแห่งนี้ ในวันแรกๆ จะเป็นการฝึกสร้างความคุ้นเคยกับกระบือด้วยการอาบน้ำกระบือ เลี้ยงกระบือ ให้อาหารกระบือ เพื่อให้กระบือจำกลิ่นของผู้เลี้ยงได้ให้เกิดความเชื่อใจกับเจ้าของ



    โรงเรียนมีครูฝึกทั้งหมด 8 คน และมีผู้เข้าร่วมนำกระบือมาเรียนครั้งละประมาณ 8 - 10 คน เป็นการสานต่อมาจากธนาคารโคกระบือ โดยชาวบ้านจะไปรับกระบือมาจากโครงการธนาคารโคกระบือ โดยกระบือที่รับมาจากธนาคารจะต้องนำกระบือมาฝึกที่นี่ โดยผู้ดูแลโครงการดังกล่าวคือ ปศุสัตว์จังหวัดสระแก้ว โดยกรมปศุสัตว์จะให้ผู้ที่มารับกระบือไปเลี้ยงนั้นลงทะเบียนรับกระบือ จากนั้นกรมปศุสัตว์กระติดตามผลการเลี้ยงกระบือตลอดจนสุขภาพกระบือ กระบือส่วนใหญ่ที่รับไปเลี้ยงจะเป็นตัวเมีย โดยข้อตกลงในการรับกระบือไปเลี้ยงคือ ภายในเวลา 5 ปี ผู้เลี้ยงห้ามนำกระบือไปจำหน่ายในระหว่างนี้กระบือจะออกลูกมา 2 ตัว โดยต้องคืนให้ธนาคารกระบือ 1 ตัวคือตัวแรก เพื่อมอบให้เกษตรกรรุ่นต่อไป ปัจจุบันโรงเรียนกาสรกสิวิทย์มีกระบือทั้งหมด 24 ตัว เพศผู้ 12 ตัว เพศเมีย 12 ตัว

ข้อมูลเพิ่มเติม:ททท.สำนักงานครนายก (นครนายก ปราจีนบุรี สระแก้ว) โทร. 0 3731 2282, 0 3731 2284
http://www.tourismthailand.org/nakhonnayok

การเดินทาง แผนที่ ที่เที่ยว/ที่พัก

กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ

ยินดีต้อนรับเข้าโรงเรียนฝึกกระบือ กาสรกสิวิทย์ มาถึงสระแก้วแล้วริมถนนเล็กๆ ฝั่งซ้ายมือเราเห็นพื้นที่ท้องทุ่งนาเหมือนๆ กับที่อื่นทั่วไป แต่จะมีป้ายโรงเรียนใหญ่ๆ ตั้งอยู่ ล้อมด้วยรูปปั้นกระบือหรือควาย แลดูน่ารักมาก นี่แหละโรงเรียนสำหรับฝึกกระบือให้ไถนาเป็น เราหลายคนคงไม่เคยรู้ว่า ที่จริงควายไม่ได้ไถนาเป็นตั้งแต่เกิด ต้องมีการเข้าโรงเรียนด้วย

ลานฝึกไถนา ที่นาว่างเปล่า 1 แปลงใหญ่ ทีไว้เพื่อให้กระบือของเราได้ลงไปทดลอง ไถนาจนกว่าจะผ่านหลักสูตร ปกติโรงเรียนฝึกกระบือกาสรกสิวิทย์ จะเปิดการสอนในวันที่ 1-10 ถ้านอกเหนือจาก 10 วันแรกของเดือน แล้วมาเป็นหมู่คณะสามารถติดต่อเพื่อชมการสาธิตการฝึกกระบือได้เหมือนกัน แต่ถ้าไม่ได้ติดต่อมาก่อนก็จะได้ฟังบรรยายเป็นทฤษฎีเท่านั้น

กระบือทรงเลี้ยง จากลานฝึกกระบือเดินมาหน่อยก็จะมีคอกกระบือ สำหรับคนที่ไม่ได้มาเรียนไถนาพร้อมกระบือ ที่นี่เราจะได้เรียนรู้วิธีการสร้างความคุ้นเคยกับกระบือ แต่ไม่ใช่กระบือทรงเลี้ยงนี้ กระบือเผือกรูปร่างอ้วนท้วนนี้เป็นกระบือทรงเลี้ยงของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

เกวียนพระที่นั่ง ในการเสด็จพระราชดำเนินเยือนโรงเรียนฝึกกระบือ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ประทับเกวียนพระที่นั่งทอดพระเนตรพื้นที่ของโครงการ เกวียนพระที่นั่งจอดอยู่ใกล้ๆ กับคอกกระบือเผือกทรงเลี้ยง

อาคารด้านหน้าโครงการ จัดเป็นร้านกาแฟกับร้านอาหาร มีที่นั่งทั้งหน้าอาคารและส่วนที่เป็นระเบียงยื่นเข้าไปในสระน้ำบรรยากาศน่านั่งมาก หลายๆ คนที่ไม่ได้มาเรียนฝึกกระบือก็มาใช้ร้านอาหารในโรงเรียนเป็นสถานที่สำหรับสั่งอาหารมื้อกลางวันนั่งกินกันเพลินๆ ก่อนกลับไปทำงานหรือเดินทางต่อ

พิพิธภัณฑ์เครื่องมือทำนา อีกส่วนหนึ่งในโครงการจะเป็นที่แสดงเครื่องไม้เครื่องมือสำหรับใช้ในการทำนา รวมไปถึงเกวียนที่เอามาเทียมกระบือหรือควาย เครื่องมือเหล่านี้ทุกวันนี้จะเริ่มเห็นเก็บไว้ในพิพิธภัณฑ์ แต่สำหรับที่กาสรกสิวิทย์ เป็นเครื่องมือที่ยังต้องนำมาใช้จริงกับการไถนาด้วยกระบือ

ทฤษฎีการไถนาด้วยกระบือ ใกล้ๆ กับคอกกระบือ จะมีพื้นที่สำหรับเรียนทฤษฎีก่อนลงมือจริง นอกเหนือจากทฤษฎีการไถนา เรายังต้องเรียนรู้วิธีการเลี้ยงกระบือที่ถูกต้อง การรักษากระบือให้ไม่ทำงานหนักจนเกินไป เวลาพักของกระบือ และจริยธรรมที่ผู้เลี้ยงจะมีต่อกระบือ

ทำความคุ้นเคยกับกระบือ กระบือที่ได้รับไปจากโครงการธนาคารกระบือ เป็นกระบือที่ได้รับบริจาค ได้จากการไถ่ชีวิต บางตัวเป็นกระบือเกิดใหม่ ที่โตชึ้นมาจนพร้อมที่จะทำงาน เมื่อมอบกระบือให้กับสมาชิกในโครงการเป็นเจ้าของคนใหม่ จะต้องเริ่มจากการเรียนรู้การทำความคุ้นเคยกับกระบือ ด้วยการเลี้ยงดู การป้อนหญ้า การพาไปอาบน้ำ การลูบ ให้กระบือคุ้นกับกลิ่นและเจ้าของ เกิดความเชื่อใจกัน จากนั้นขั้นตอนอื่นๆ ก็จะตามมา

เมื่อกระบือคุ้นเคยกับเราดีแล้ว เราก็จะสามารถขี่ได้แบบนี้เลย ก่อนที่จะนำกระบือไปเรียนการไถนาจริง

กระบือทรงเลี้ยง นอกเหนือจากกระบือเผือกที่อยู่ในคอกด้านหน้าโครงการแล้ว ภายในโครงการยังมีกระบือทรงเลี้ยงอีกจำนวนมาก อยู่รวมกันในพื้นที่กว้างขวาง นอนสบายกินหญ้าอยู่เยอะเลย

ชมวิดีโอโครงการ หลังจากที่เราได้เรียนรู้เรื่องเกี่ยวกับการเลี้ยงกระบือและการฝึกกระบือเพื่อใช้งานแล้ว ก็มาถึงตอนท้าย มาทำความรู้จักกับความเป็นมาของโครงการกันหน่อย อย่างที่เล่าไปแล้วข้างบน โครงการนี้ก็ขยายตัวขึ้นเรื่อยๆ มีนักเรียนเข้ามาเรียนการทำนาโดยการใช้กระบืออย่างต่อเนื่องหลายรุ่น บางคนอายุยังน้อย ตัดสินใจเลิกทำงานในเมืองหลวงกลับมาทำนาที่บ้านเกิดด้วยการใช้กระบือก็มี

มื้ออาหารในโรงเรียนกาสรกสิวิทย์ หลังจากเดินชมทั่วโครงการแล้ว ได้เวลามาหาอะไรใส่กระเพาะกันหน่อย เลือกที่นั่งในระเบียงอากาศเย็นๆ เพราะลมพัดเอาความเย็นจากน้ำขึ้นมา เดี๋ยวดูกันว่าที่นี่มีอะไรน่ากินบ้าง

กาแฟควายคะนอง หลังจากเรื่องเมนูอาหาร มีเมนูเครื่องดื่มด้วย กาแฟที่นี่ขึ้นชื่อมาแล้วก็ต้องลอง ชื่อก็น่ากินแล้ว ควายคะนอง เป็นยังไงไม่อธิบายมากนะ บอกได้แค่ว่ามันต้องลอง

จบการนำเที่ยวโรงเรียนฝึกกระบือ กาสรกสิวิทย์ เอาไว้เท่านี้ละ

ขอขอบคุณ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงาน นครนายก (นครนายก, ปราจีนบุรี, สระแก้ว) มา ณ โอกาสนี้ ครับ