วัดป้อมวิเชียรโชติการาม

วัดป้อมวิเชียรโชติการาม ชาวบ้านมักเรียกว่า "วัดบ้านป้อม" เป็นวัดที่ เก่าแก่ สร้างมาแล้วประมาณ ๒๐๐ ปีเศษหรืออาจก่อนหน้านั้น ซึ่งยังไม่มีหลักฐานชัดเจน เข้าใจว่าแต่เดิมคงเป็นชุมชนของชาวรามัญ ซึ่งอพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทยตั้งแต่สมัยอยุธยาเป็นราชธานี เพราะความที่ชาวรามัญเป็นผู้ที่นับถือพระพุทธศาสนาอย่างเคร่งครัด เมื่ออยู่รวมกันจึงได้สร้างวัดขึ้น เพื่อเป็นที่ประกอบพิธีทางศาสนา และได้ตั้งชื่อวัดตามชื่อหมู่บ้าน หรืออาจสร้างวัดขึ้นพร้อมกับป้อมปราการ ซึ่งก็คือ ป้อมวิเชียรโชฎก ซึ่งปรากฏตามหลักฐานการสร้างป้อม ตามพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ตามประกฎ สมเด็จกรมพระปรมานุชิตชิโนรส ตอนหนึ่งว่า

"...จุลศุกราช ๑๐๘๓ (พ.ศ. ๒๒๖๔) ปีฉลู ตรีศก พระเจ้ากรุงเทพมหานคร เสด็จพระดำเนินไปทรงเบ็ดที่ปากน้ำท่าจีน เมื่อถึงคลองมหาชัย เห็นคลองนั้นยังขุดไม่แล้วค้างอยู่ ครั้นทรงเบ็ดแล้วกลับมาถึงพระนคร จึงทรงพระกรุณาตรัสสั่งให้พระราชสงครามเป็นนายกอง ให้กะเกณฑ์คนหัวเมืองปักใต้แปดหัวเมือง ให้คนสามหมื่นเศษสี่หมื่นไปขุดคลองมหาชัย จึงให้ฝรั่งส่องกล้องแก้วดูให้ตรงปากคลองปักกรุยลงเป็นสำคัญ ทางไกลสามร้อยยี่สิบเส้น ให้ขุดคลองลึกหกศอก กว้างแปดวาเท่าเก่า เกณฑ์กันเป็นหน้าที่ คนสามหมื่นขุดสองเดือนเศษจึงแล้ว พระราชสงครามกลับมาเฝ้ากราบทูลพระกรุณาให้ทรงทราบทุกประการ สมเด็จพระเจ้าแผ่นดินได้ทราบทรงปีติปราโมทย์ จึงตั้งพระราชสครามให้เป็น "พระยาราชสงคราม" แล้วพระราชทานเจียดทอง เสื้อผ้าเงินตราเป็นอันมาก คลองนั้นได้ชื่อ "คลองมหาชัย" ตราบเท่าทุกวันนี้..."

การสร้างป้อมวิเชียรโชฎก และขุดคลองสุนัขหอน พ.ศ. ๒๓๗๑ ในสมัยแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ในหนังสือเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ว่า

"..ที่เมืองสาครบุรี ก็โปรดให้พระยาโชฎีกราชเศรษฐี (ทองจีน) ไปทำป้อมที่ทางร่วมริมคลองมหาชัยป้อม ๑ ครั้นแล้วโปรดให้ชื่อ "ป้อมวิเชียรโชฎก" ค่าแรงจีนถือปูนเงิน ๔๗ ชั่ง ๑๕ ตำลึง ๓ บาท ๒ สลึง ๑ เฟื้อง โปรดให้ยกเอาครัวมอญในเจ้าพระยามหาโยธา ซึ่งไปตั้งทำมาหากินอยู่ที่เมืองสาครบุรี เจ้ากรมป้อมชื่อหลวงพหลมหึมา ขุนเดชชำนาญ ปลัดกอง แล้วโปรดให้เจ้าพระยาพระคลังเป็นแม่กองไปขุดคลองสุนัขหอน เจ้าพระยาพระคลังวิเคราะห์ดูเห็นว่า น้ำชนกันตรงนั้นคงตื้นเขินทุกแห่ง ถ้าขุดคลองแยกเข้าไปที่น้ำชนนั้น ก็จะไม่ตื้นเขิน จึงจ้างจีนขุดที่น้ำชนแยกเข้าไปทุ่งริมบ้านโพธิหักสายหนึ่ง แล้วขอแรงกระบือราษฎรชาวบ้านลงลุยในคลองนั้น น้ำขึ้นลงเชี่ยวก็ลึกอยู่ได้ไม่ตื้นมาจนทุกวันนี้ สิ้นเงินค่าแรงจีนขุดเป็นเงิน ๑๒๐ ชั่ง ๔ ตำลึง ๑ สลึง ๑ เฟื้อง..."

ปัจจุบันป้อมวิเชียรโชฎกแม้จะทรุดโทรมไปบ้าง แต่ก็ยังมั่นคงแข็งแรงได้รับการอนุรักษ์ปรับปรุงให้เป็นสวนสาธารณะ และสวนสุขภาพ เพื่อเป็นสถานที่พักผ่อน หย่อนใจ และออกกำลังกาย จึงสันนิษฐานว่า เมื่อได้สร้างป้อมวิเชียรโชฎกและหมู่บ้านขึ้นแล้ว จึงได้สร้างวัดขึ้นเพื่อเป็นที่ประกอบบุญกุศล ตามแบบอย่างของผู้นับถือพระพุทธศาสนา

สภาพฐานะและที่ตั้งวัด

วัดป้อมวิเชียรโชติการาม เป็นพระอารามหลวงชั้น ตรี ชนิด สามัญ
ตั้งอยู่เลขที่ ๙๕๗ ถนนวิเชียรโชฎก ตำบลมหาชัย อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร สังกัดคณะสงฆ์ มหานิกาย

ที่ดินที่ตั้งวัดมีเนื้อที่ ๑๙ ไร่ ๗๖ ตารางวา โฉนดที่ดินเลขที่ ๗๗๐๐
ตั้งวัดเมื่อพ.ศ. ๒๓๒๓ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อพ.ศ. ๒๔๑๘
เขตวิสุงคามสีมา กว้าง ๘ เมตร ยาว ๑๖ เมตร ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวง เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๙
อาณาเขต ทิศเหนือจรดถนนสรศักดิ์ ทิศใต้จรดแม่น้ำท่าจีน
ทิศตะวันออกจรดถนนเจษฏางค์ ทิศตะวันตกจรดที่ดินเอกชน

อุโบสถ กว้าง ๘ เมตร ยาว ๖ เมตร สร้างเมื่อพ.ศ ๒๔๖๑ เป็นอาคารครึ่งไม้ครึ่งปูน ปัจจุบัน(๒๕๔๗) กำลังก่อสร้างพระอุโบสถหลังใหม่ ขนาดกว้าง ๔๒ เมตร ยาว ๔๔ เมตร เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ทรงจตุรมุข ๒ ชั้น

ปูชนียวัตถุ

๑. พระประธานในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปเนื้อโลหะ สร้างในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์
๒. พระพุทธรูปศิลาแลง ที่ชาวบ้านเรียกว่า หลวงพ่อแดง
๓. พระพุทธวชิรปราการ (หลวงพ่อเพชร) ซึ่งทางวัดได้หล่อขึ้นเป็นพระประธานประจำพระอุโบสถหลังใหม่

วัดป้อมวิเชียรโชติการาม (พระอารามหลวง)
957 ถนนวิเชียรโชฎก ตำบลมหาชัย อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร 74000 โทรศัพท์ 034-424600

ที่มา http://www.watpom.net/

ข้อมูลเพิ่มเติม:ททท. สำนักงานสมุทรสงคราม โทร. 0 3475 2847-8
http://www.tourismthailand.org/samutsongkhram

แก้ไขล่าสุด 0000-00-00 00:00:00 ผู้ชม 25774

การเดินทาง แผนที่ ที่เที่ยว/ที่พัก

กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ

ยอดพระอุโบสถหลังใหม่ สำหรับเรื่องการเดินทางมาที่วัดป้อมวิเชียรโชติการามผมจะไม่กล่าวมากเพราะอยู่ในตัวเมืองสมุทรสาครค่อนข้างหาง่าย ในวันที่ผมไปนั้นยังคงมีการก่อสร้างพระอุโบสถหลังใหม่แม้จะเปิดให้เข้าสักการะหลวงพ่อแดงได้ แต่ก็ไม่สะดวกนักเพราะมีนั่งร้านเหล็กขึ้นอยู่รอบๆ มีช่างก่อสร้างทำงานอย่างหนัก การก่อสร้างคืบหน้าไปได้มากแล้วส่วนยอดเมื่อเสร็จออกมาแล้วสวยงามมากอย่างที่เห็น พระอุโบสถหลังใหม่มีขนาดใหญ่มาก หามุมถ่ายรูปให้เห็นทั้งหลังได้ลำบากเพราะมีอาคารอื่นๆ ล้อมรอบทั้งนี้จะนำเอาประวัติหลวงพ่อแดงมาให้อ่านกันก่อน ไว้มีโอกาสได้กลับไปอีกจะได้เก็บภาพความคืบหน้าของการก่อสร้างพระอุโบสถหลังนี้และพระพุทธรูปในวัดมาด้วย

หลวงพ่อแดง หรือ หลวงพ่อหินแดง เป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ สร้างจากหินสิลาแลงแกะสลักทั้งองค์ ประชาชนจึงมักเรียกว่า “หลวงพ่อแดง” ส่วนจะสร้างขึ้นในสมัยใดนั้น ไม่มีหลักฐานปรากฏแน่ชัด แต่พอสืบค้นได้จากคำบอกเล่าของคนรุ่นเก่า และหลักฐานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง พอประมวลใจความได้ ดังนี้

หลวงพ่อแดง เดิมเป็นพระประธานในอุโบสถของวัดโพธิ์งาม ซึ่งเป็นวัดร้างมานาน ต่อมาทางการรถไฟสายคลองสาน-มหาชัยต้องการใช้สถานที่วัดร้าง สร้างโรงซ่อมบำรุงหัวจักรรถไฟในสมัยนั้น จึงได้พบหลวงพ่อแดงในซากปรักหักพังนั้น ทางการรถไฟจึงได้อัญเชิญหลวงพอแดงมาประดิษฐานไว้ ณ วัดป้อมวิเชียรโชติการาม นอกจากนั้นยังได้พบลูกนิมิต ใบเสมาอุโบสถ จึงพอสรุปได้ว่า “บริเวณที่พบหลวงพ่อแดงนั้น เป็นอุโบสถเก่าของวัดโพธิ์งาม” ซึ่งสร้างมานานก่อนหน้านั้นหลายร้อยปี
ปัจจุบันทางการรถไฟได้กันพื้นที่สร้างศาลเพื่อประดิษฐานใบเสมาและลูกนิมิต เรียกว่า “ศาลหลวงพ่อเสมา” เพื่อให้คนได้กราบไหว้บูชา ทุกวันที่ ๒๓ ตุลาคมของทุกปี (ซึ่งตรงกับวันปิยมหาราช) จะมีการทำบุญ มีละครแก้บนตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
หลังจากได้อัญเชิญหลวงพ่อแดงมาประดิษฐานไว้ที่วัดป้อมวิเชียรฯ แล้ว พระครูสาครคุณาธาร (หลวงพ่อกร่าง) อดีตเจ้าอาวาสวัดป้อมวิเชียรฯ รูปที่ ๒ ได้สร้างวิหาร (สร้างด้วยไม้) ไว้ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของพระอุโบสถหลังเก่า เพื่อเป็นสถานที่ประดิษฐานหลวงพ่อแดง ทั้งยังเป็นการสะดวกแก่ชาวบ้านได้มากราบไหว้บูชา และถือว่า “หลวงพ่อแดง” เป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ประจำวัดป้อมวิเชียรโชติการามอีกด้วย
แต่วิหารหลวงพ่อแดงก็ได้ทรุดโทรมไปตามกาลเวลา ต่อมา ประมาณปี พ.ศ. ๒๕๐๑ ในสมัยที่พระมหาสมัย กมโล ป.ธ. ๓ เจ้าอาวาสรูปที่ ๔ (ต่อมาเป็นพระราชาคณะ ในพระราชทินนามที่ พระรามัญมุนี อดีตเจ้าอาวาสวัดป้อมวิเชียรโชติการาม และอดีตเจ้าคณะจังหวัดสมุทรสาคร มรณภาพเมื่อวันที่ ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๓๗) ได้รื้อวิหารนั้นแล้วอัญเชิญหลวงพ่อแดงประดิษฐานไว้ภายในพระอุโบสถหลังเดิมของวัด เป็นองค์รองจากพระประธานเดิมของวัดป้อมวิเชียรโชติการามเรื่อยมา
สมัยก่อนนั้น วัดป้อมวิเชียรฯ ได้จัดงานประจำปีนมัสการปิดทองหลวงพ่อแดง ในวันที่ ๔ – ๕ – ๖ ธันวาคมของทุกปี จนถึงปี พ.ศ. ๒๕๒๓ จึงได้งดจัดงานประจำปีตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
ในปี พ.ศ. ๒๕๔๓ พระเดชพระคุณ พระปริยัติกิจโกศล เจ้าอาวาสวัดป้อมวิเชียรโชติการามรูปปัจจุบัน (ขณะนั้นเป็นพระครูวิเชียรโชติคุณ) ได้ดำเนินการก่อสร้างพระอุโบสถหลังใหม่เป็นแบบจตุรมุข ๒ ชั้น แทนหลังเดิมซึ่งชำรุดทรุดโทรมมากจนยากที่จะปฏิสังขรณ์ใหม่ พร้อมกับอัญเชิญหลวงพ่อแดงและพระประธานองค์เดิมของวัดประดิษฐานไว้ชั้นล่างของพระอุโบสถหลังนี้ ส่วนชั้นบนนั้นประดิษฐานหลวงพ่อเพชร
ท่านที่มีความประสงค์จะกราบไหว้ขอพร สามารถเข้าไปกราบนมัสการได้ทุกวัน (ขณะนี้อาจจะยังไม่สะดวก เพราะยังมีการก่อสร้างพระอุโบสถหลังใหม่อยู่)

เมรุวัดป้อมวิเชียรโชติการาม เมื่อผ่านประตูวัดข้างพระอุโบสถเข้ามาแล้วจะเป็นลานกว้างที่กว้างมากๆ มีศาลาหลายหลังรอบด้านชิดกำแพงวัด สิ่งที่มองเห็นเด่นอยู่กลางลานกว้างเป็นฌาปณสถาน กว่าจะมองออกว่าคืออะไรก็ต้องพิจารณาอยู่นานครับจนไปเห็นปล่องควันจึงรู้ได้ ทีแรกเข้าใจว่าเป็นวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปด้วยซ้ำไปเพราะสร้างอย่างงดงามมาก

วัดป้อมวิเชียรโชติการาม

เมรุวัดป้อมวิเชียรโชติการาม

ศาลาและกุฎิสงฆ์ อยู่ด้านตรงข้ามกับเมรุ เป็นอาคารไม้ขนาดใหญ่ด้วยลักษณะของการก่อสร้างดึงดูดให้เข้าไปชมด้านในมากครับ

ภายในศาลาและกุฎิสงฆ์ ประกอบไปด้วยเสาไม้หลายต้นเรียงเป็นแนวลึกเข้าไปหลายแนวด้วยกัน สุดทางเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปที่สามารถมองเห็นได้แต่ไกล สามารถเข้าไปกราบไหว้สักการะได้โดยเดินอ้อมเข้าไปที่ทางเดินทั้ง 2 ข้าง แต่ในวันที่ผมไปมีการสอนธรรมะอยู่ จึงถ่ายภาพเฉพาะจากไกลๆ เท่านั้น