วัดมหาธาตุ

 วัดมหาธาตุ ตั้งอยู่เชิงสะพานป่าถ่าน ทางทิศตะวันออกของวัดพระศรีสรรเพชญ์ พงศาวดารบางฉบับกล่าวว่าวัดนี้สร้างในสมัยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 ต่อมาสมเด็จพระราเมศวรโปรดเกล้าฯให้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุมาบรรจุไว้ใต้ฐานพระปรางค์ประธานของวัดเมื่อ พ.ศ.1927 พระปรางค์วัดมหาธาตุถือเป็นปรางค์ที่สร้างในระยะแรกของสมัยอยุธยาซึ่งได้รับอิทธิพลของปรางค์ขอมปนอยู่

 สิ่งที่น่าสนใจ ในวัดอีกอย่างคือ เศียรพระพุทธรูปหินทราย ซึ่งมีรากไม้ปกคลุมเข้าใจว่าเศียรพระพุทธรูปนี้จะหล่นลงมาอยู่ที่โคนต้นไม้ในสมัยเสียกรุงจนรากไม้ขึ้นปกคลุมมีความงดงามแปลกตาไปอีกแบบ

 การเดินทาง จากกรุงเทพฯ เข้าตัวเมืองอยุธยาแล้วข้ามสะพานสมเด็จพระนเรศวรมหาราชตรงไปจนถึงสี่แยกไฟแดงที่ 2 เลี้ยวขวาตรงไปไม่ไกลนัก ผ่านบึงพระราม จะเห็นวัดมหาธาตุอยู่ทางซ้ายมือ

 *หมายเหตุ ตั้งแต่เวลาประมาณ 19.30-21.00น. จะมีการส่องไฟชมโบราณสถาน

ข้อมูลเพิ่มเติม:ศูนย์ท่องเที่ยวอยุธยา ศาลากลางจังหวัดหลังเก่า โทร. 0 3532 2730-1
http://www.tourismthailand.org/ayutthaya

การเดินทาง แผนที่ ที่เที่ยว/ที่พัก

กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ

การเดินทางสู่วัดมหาธาตุ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลกลใดก็ตาม อาจจะเป็นเพราะมนต์เสน่ห์ความขลังของเศียรองค์พระพุทธรูปที่รากต้นไม้ก็เป็นได้ ในระยะหลังๆ ที่ผ่านมานี้วัดมหาธาตุกลายเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ หลายคนขึ้นเครื่องบินมาแสนไกล ค่าใช้จ่ายที่แพงมาก เพื่อที่จะได้มาชมเศียรพระบนรากไม้นี้ที่วัดมหาธาตุ อย่างต่อเนื่อง ลานจอดรถอันมีอยู่น้อยนิดที่ด้านหน้าทางเข้าวัดมหาธาตุไม่เพียงพอที่จะรองรับรถจำนวนมากที่เดินทางมาอย่างไม่ขาดสาย ในครั้งล่าสุดผมต้องจอดรถแสนไกลแล้วเดินไปที่วัดมหาธาตุ เหมือนที่พระภิกษุรูปนี้กำลังเดินไปทางเดียวกันไม่มีผิด

รถม้าหน้าวัดมหาธาตุ เป็นสิ่งใหม่ที่เพิ่งได้พบในครั้งหลังๆ ที่ไปวัดมหาธาตุได้เห็นรถม้าจอดรอบริการนักท่องเที่ยวที่สนใจจะเที่ยวพระนครกรุงเก่า ด้วยวิธีแบบเดิมๆ อย่างเช่นรถม้ารอบเมือง

บริเวณวัดมหาธาตุ เมื่อมาถึงบริเวณด้านหน้าของทางเข้าวัดจะมีร้านค้า อาหาร เครื่องดื่มมากมายหลายร้าน ที่นิยมกันมากก็จะเป็นมะพร้าวอ่อน หอมหวาน ชื่นใจ หรือไม่ก็น้ำดื่มเย็นๆ แต่ถ้าต้องการให้เป็นอาหารมื้อหลักๆ ก็พอมีให้เลือกสั่งได้ มีอาณาบริเวณสำหรับรับประทานอาหารและนั่งพักผ่อนให้อย่างร่มรื่น มองเข้าไปในวัดจะเห็นพระปรางค์องค์ใหญ่ได้ชัดเจน เห็นแม้กระทั่งลวดลายบนพระปรางค์อย่างชัดเจน

โปสการ์ดที่ระลึกอยุธยา เดินเข้ามาอีกหน่อยจะมีห้องจำหน่ายบัตรเข้าชมวัดมหาธาตุ คนไทย 10 บาท มีโปสการ์ดภาพสวยๆ ให้เลือกซื้อหาเป็นที่ระลึกของการมาเยือนเมืองไทยให้แก่ต่างชาติ หรือคนไทยเองก็นิยมซื้อเพื่อส่งถึงเพื่อนๆ เสมอ รายได้จะได้นำมาทำนุบำรุงโบราณสถานของไทย

เจดีย์วัดมหาธาตุ หลังจากซื้อบัตรแล้วก็เดินเข้ามาชมบริเวณวัด ก่อนที่จะถึงเศียรองค์พระบนรากโพธิ์จะต้องอาณาบริเวณรอบนอกของแนวอิฐที่น่าจะเป็นกำแพงมาก่อน ปรากฏสิ่งปลูกสร้างอยู่ด้านนอกกำแพงซึ่งมีมากกว่าเจดีย์ที่เราเห็นอยู่ในรูปนี้แต่ทั้งหมดก็ชำรุดลงไปมากกว่าที่จะสามารถบอกได้ว่าเคยเป็นอะไรมาก่อน

บางส่วนที่ยังหลงเหลืออยู่ ในวัดมหาธาตุและบริเวณรอบๆ จะพบเห็นพระพุทธรูปเก่าแก่มากอยู่หลายองค์ ประดิษฐานอยู่ตามจุดต่างๆ ที่น่าจะเป็นวิหาร มณฑป มาก่อน ก่อนที่จะชำรุดทรุดโทรมลงเหลือเพียงส่วนฐานเท่านั้น แม้แต่องค์พระพุทธรูปเองก็ชำรุดคงเหลือเพียงบางส่วนโดยมากจะเหลือส่วนล่างขององค์พระตั้งแต่พระอุระลงมา พระเศียร พระกร หลายไปเกือบหมด

พระพุทธรูปนอกกำแพงแก้ว บางส่วนของพระพุทธรูปที่เหลืออยู่บนฐานอิฐ มีผู้นำดอกไม้ธูปเทียนมาบูชาสักการะเป็นประจำ อาจจะได้เห็นพานบายศรีหรือขันหมากเบ็ญ วางอยู่รอบๆ องค์พระที่ไม่มีส่วนเศียร หลังจากนี้ไปก็อีกไม่ไกลก็จะถึงต้นโพธิ์ที่อุ้มเศียรพระพุทธรูปไว้ สร้างความอัศจรรย์ให้กับผู้พบเห็น โดยไม่ทราบว่าเกิดขึ้นแต่เมื่อใด แต่ก็เห็นกันอย่างนี้มาตราบเท่าทุกวันนี้

เศียรพระพุทธรูปวัดมหาธาตุ Unseen Thailand พระเศียรขององค์พระพุทธรูปที่เห็นอยู่บนรากต้นโพธิ์ขนาดใหญ่อุ้มเศียรพระไว้ โดยยังคงมีลักษณะตั้งตรง โดยไม่มีผู้ใดรู้ว่าเกิดขึ้นเมื่อใด หลังจากที่ได้มีช่างภาพเข้าไปถ่ายภาพนี้ออกมาเผยแพร่ วัดมหาธาตุก็กลายเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายอย่างรวดเร็ว ในที่สุดก็มีการกล่าวถึงวัดมหาธาตุว่า หากมาอยุธยา จะต้องได้มาเห็นเศียรพระพุทธรูปวัดมหาธาตุให้ได้ด้วย วัดมหาธาตุแห่งนี้ก็กลายเป็นมาร์คแลนด์ ของนักท่องเที่ยวที่มาพระนครศรีอยุธยาอีกแห่งหนึ่งและเป็นอันดับต้นๆ ด้วย

วัดมหาธาตุ กล่าวถึงวัดมหาธาตุมายาวแล้วคราวนี้มาลองดูประวัติเกี่ยวกับวัดแห่งนี้กันดูบ้างครับ

ประวัติวัดมหาธาตุ
วัดมหาธาตุอยู่ทางทิศตะวันออกของพระราชวังหลวง วัดนี้ในหนังสือพระราชพงศาวดารฉบับราชหัตถเลขา กล่าวว่า เมื่อ พ.ศ. 1927 หลังจากเสร็จศึกทางเหนือ สมเด็จพระราเมศวรเสด็จกลับสู่พระนครแล้ว วันหนึ่งเสด็จออกทรงศีลยังพระที่นั่งมังคลาภิเษก เมื่อเพลาสิบทุ่มทอดพระเนตรไปทางทิศตะวันออกเห็นพระบรมสาริกธาตุเสด็จปาฏิหาริย์ จึงทรงเรียกปลัดวังให้เอาพระราชยานทรงเสด็จไป แล้วโปรดให้เอากรุยปักขึ้นไว้ตรงที่ๆ พระบรมธาตุเสด็จปาฏิหาริย์ สถาปนาพระมหาธาตุขึ้นที่นั่นสูง 19 วา ยอดสูง 3 วา ให้ชื่อวัดมหาธาตุ
เรื่องสร้างวัดมหาธาตุนี้ ปรากฏในพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐว่า สร้างในแผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 เมื่อ พ.ศ. 1917 ไม่ใช่แผ่นดินสมเด็จพระราเมศวร พระมหาธาตุสูง 1 เส้น 3 วา หรือ 23 วา ปรางค์ของวัดนี้สร้างด้วยศิลาแลง ปรากฏว่าในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม ได้พังลงมาถึงชั้นครุฑ คือ ชั้นที่มีรูปครุฑปูนปั้นประดับอยู่ แต่ยังมิได้มีการซ่อม ต่อมาในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เมื่อ พ.ศ. 2176 จึงโปรดให้ปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ โดยก่อให้สูงกว่าเดิมอีกและใช้อิฐก่อแทรกเข้าไปด้วย รวมเป็นสูง 25 วา เมื่อก่อเสร็จแล้วจึงโปรดให้เอาไม้มะค่ามาแซกตามอิฐแล้วถือปูนพอกเข้าไปใหม่แต่ยอดก็ได้พังลงมาอีก ในปัจจุบันคงเหลือเพียงชั้นมุขเท่านั้น เมื่อ พ.ศ. 2499 กรมศิลปากรได้ขุดค้นซากปรางค์ที่วัดมหาธาตุนี้ได้พบของโบราณบรรจุไว้ในกรุหลายอย่าง โดยเฉพาะพระบรมสารีริกธาตุ บรรจุในสถูปเงิน นาค ในสถูปแก้วมีผอบทองเล็กๆ บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ และพลอยสีต่างๆ วางล้อมไว้โดยรอบ และยังมีแหวนทองคำหลายสิบวง และพระพุทธรูปทองคำและเครื่องประดับอื่นๆ อีกเป็นจำนวนมาก

วัดมหาธาตุ อีกภาพหนึ่งเป็นลักษณะของอาคารที่มีขนาดใหญ่มีพระปรางค์อยู่ด้านหลังของอาคาร อาจจะเป็นวิหารหรืออุโบสถของวัดมหาธาตุ ปัจจุบันคงเหลือเพียงส่วนฐานมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่บนฐานชุกชี ในบริเวณเดียวกันก็มีพระพุทธรูปอีกจำนวนมากประดิษฐานบนฐาน หันหน้าเข้าหากัน พระพุทธรูปโดยรอบชำรุดลงไปมาก อาคารหลังนี้อยู่ไม่ไกลจากต้นโพธิ์ที่อุ้มเศียรพระพุทธรูปเอาไว้ และเป็นทางเดินเข้าไปยังบริเวณอื่นๆ ของวัดมหาธาตุได้

พระพุทธรูปวัดมหาธาตุ เป็นหนึ่งในจำนวนไม่กี่องค์ที่ยังคงสภาพสมบูรณ์อยู่มาก เป็นองค์ประธานของวิหารหลังนี้

ภายในบริเวณวัดมหาธาตุ หลังจากที่ได้ชมจุดเด่นของวัดมหาธาตุไปแล้ว ก็มีหลายคนที่ออกเดินทางต่อไปยังสถานที่อื่นๆ ในพระนครศรีอยุธยา แต่ถ้าหากมีเวลาลองเดินสำรวจรอบๆ บริเวณวัดมหาธาตุจะพบว่าเป็นวัดที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่ ประกอบด้วย เจดีย์ ปรางค์ อาคารต่างๆ มากมาย ส่วนที่เห็นนี้น่าจะเป็นระเบียงคดของวัดมหาธาตุซึ่งนิยมที่จะประดิษฐานพระพุทธรูปหลายองค์เรียงรายกันไปบนฐานสูงเท่าๆ กัน และพบเห็นการสร้างระเบียงคดแบบนี้จนถึงวัดในสมัยปัจจุบันด้วย

เจดีย์วัดมหาธาตุ บางส่วนของเจดีย์ที่ยังคงความสมบูรณ์ไว้มากและสวยงาม

ปรางค์วัดมหาธาตุ เป็นส่วนหนึ่งที่ยังคงเหลืออยู่ ลักษณะของปรางค์องค์นี้จะมีการสร้างอาคารบางอย่างเชื่อมติดกันหรืออยู่ใกล้กันมาก่อน หลังจากที่ได้ชำรุดลงแล้วก็ยังคงเหลือเพียงปรางค์ที่โดดเด่นเป็นสง่าอยู่บนฐานอิฐที่กว้างและสูง

ปรางค์วัดมหาธาตุ จากนั้นเดินมาอีกหน่อยจะได้เห็นปรางค์องค์นี้ที่ชำรุดลงไปเกือบครึ่งองค์ตั้งแต่ส่วนยอดลงมาจนถึงส่วนฐาน

เจดีย์วัดมหาธาตุ อีกภาพหนึ่งขององค์เจดีย์ที่ยังสมบูรณ์และสวยงามครับ

ภาพบริเวณวัดมหาธาตุ เป็นภาพกว้างๆ ที่เอามาให้ดูแบบสรุปไปเลยครับว่าวัดมหาธาตุแห่งนี้กว้างมากและยังมีอีกหลายส่วนที่ไม่ได้นำรูปมาลงไว้ให้ดูกัน

โบราณสถานปรางค์-เจดีย์ เป็นภาพสวยๆ ของปรางค์และเจดีย์ที่ยังคงสมบูรณ์ทั้งคู่ครับ มีดอกไม้มาแซมตรงกลางนิดหน่อย

ปรางค์บริเวณใกล้เคียง ในภาพนี้ก็พอจะมองเห็นแนวกำแพงด้านหลังปรางค์ซึ่งมีอยู่ 3 องค์ ปรางค์องค์หนึ่งด้านขวามือเอนลงเป็นอย่างมากในลักษณะของฐานที่ทรุดตัวลงแต่ก็ยังคงอยู่ได้ บริเวณที่เห็นอยู่นี้เป็นส่วนหนึ่งในบริเวณรอบๆ วัดมหาธาตุซึ่งมีเขตติดต่อกับวัดนก จนสับสนว่าเป็นเขตของวัดไหนกันแน่

วัดนก ถึงตรงนี้เป็นอันว่าเดินมาสุดทางด้านหนึ่งของวัดมหาธาตุด้านตะวันตก (ตรงทางเข้าเป็นทิศตะวันออก) จากตรงนี้จะพาเดินไปดูทางทิศเหนือกันบ้างครับ

ด้านทิศเหนือของวัดมหาธาตุ จากที่ได้บอกไว้แล้วในตอนแรกว่าลานจอดรถของวัดมหาธาตุเริ่มที่จะหายากขึ้นทุกที แม้แต่ผมเองยังต้องจอดบนถนนชีกุนทางทิศตะวันออกของวัด แต่จอดไกลๆ จากวัดแล้วเดินมา แล้วบางทีแม้ถนนชีกุนเองก็มีรถจอดอยู่เต็มไปหมดก็ต้องหาที่จอดที่อื่นกัน โดยเฉพาะรถทัวร์ขนาดใหญ่ที่พานักท่องเที่ยวมากันมากๆ บางทีก็ย้ายมาจอดที่ถนนนเรศวรด้านทิศเหนือของวัดมหาธาตุแล้วเดินไปกันอย่างที่เห็น เลยเก็บเป็นภาพขาวดำของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติกลุ่มใหญ่ที่ต้องเดินสวนทางย้อนกับเราที่เพิ่งเดินมาไปจนถึงทางเข้าซึ่งมีอยู่ทางเดียวของวัดมหาธาตุ

พระแกะสลักจากรากไม้ มาถึงช่วงท้ายของการนำเที่ยววัดมหาธาตุ พระนครศรีอยุธยากันแล้วครับ ด้วยภาพผลงานฝีมือแกะสลักพระพุทธรูปลงบนรากไม้ เพื่อเป็นที่ระลึกที่ได้มาชมเศียรพระบนรากไม้ที่ เจ้าของผลงานได้นำเสนอไอเดียดีๆ ผ่านออกมาบนรากไม้ที่ดูไร้ค่า หรือไม้ชิ้นเล็กๆ ที่พอจะหาได้เอามาเปลี่ยนให้เป็นของฝากประทับใจด้วยฝีมือล้วนๆ เป็นของที่ระลึกแนะนำจากทัวร์ออนไทยเลยนะครับ

ปิดท้ายวัดมหาธาตุ บริเวณหนองน้ำขนาดใหญ่ที่อยู่ด้านข้างวัดมหาธาตุ เป็นทิวทัศน์ที่สวยงาม มีบริเวณรอบๆ ร่มรื่นให้นั่งพักผ่อนได้ มีโต๊ะกันม้านั่งเรียงไว้ห่างจากริมหนองน้ำนี้พอสมควรเป็นที่รับประทานอาหารหรือนั่งพักดื่มเครื่องดื่มเย็นๆ ให้หายเหนื่อยจากการเดินชมวัดรอบบริเวณขนาดกว้างใหญ่และสิ่งมหัศจรรย์ด้วยศรัทธาของธรรมชาติที่หาที่ไหนไม่ได้