เมืองโบราณจันเสน และพิพิธภัณฑ์จันเสน

เมืองโบราณจันเสน และพิพิธภัณฑ์จันเสน ตั้งอยู่หมู่ที่ 2 ตำบลจันเสน สันนิษฐานว่าอยู่ในสมัยทวารวดี บริเวณเมืองโบราณมีคูเมืองเป็นเนินดินโดยรอบ เป็นรูปสี่เหลี่ยม แต่มุมทั้งสี่เป็นรูปมนจนเกือบเป็นวงกลม ล้อมรอบด้วยคูเมืองซึ่งกว้างประมาณ 20 เมตร ปัจจุบันยังมีสภาพเป็นที่ลุ่มน้ำขัง แต่ยังเป็นร่องรอยพอมองเห็นเค้าคูเมืองได้อย่างชัดเจน มีความยาวประมาณ 800 เมตร กว้าง 700 เมตร คิดเป็นเนื้อที่ประมาณ 300 ไร่เศษ เนื่องจากบริเวณภายในคูเมืองดังกล่าวมีลักษณะเป็นเนินสูงกว่าพื้นที่รอบนอกคูเมือง ชาวบ้านเรียกว่า "โคกจันเสน"

    ในบริเวณเมืองโบราณได้ขุดพบโบราณวัตถุหลายอย่าง ประเภทที่ทำด้วยเศษดินเผา อาทิ พระพิมพ์ต่าง ๆ ตุ๊กตา ตะเกียง ประเภทที่ทำด้วยหิน ได้แก่ ฐานบัว ธรรมจักร ขวานหินขัดที่ทำด้วยโลหะ มีตุ้มหูทำด้วยตะกั่วหรือดีบุก ใบหอกที่ทำด้วยสำริด ปัจจุบันโบราณวัตถุดังกล่าวเก็บรักษาไว้ที่ พิพิธภัณฑ์จันเสน ซึ่งตั้งอยู่ในวัดจันเสน เริ่มก่อสร้างโดยพระครูนิสัยจริยคุณ หรือที่ชาวยบ้านเรียกว่า "หลวงพ่อโอด" ได้มีดำริที่จะสร้างพระมหาธาตุเจดีย์ขึ้นเพื่อให้เป็นศูนย์กลางชุมชน ภายในจัดให้มีส่วนที่เป็นพิพิธภัณฑ์เพื่อใช้แสดงเรื่องราวของจันเสนในอดีต พร้อมกันไปด้วยพระครูนิวิฐธรรมขันธ์หรือหลวงพ่อเจริญ เจ้าอาวาสรูปต่อมาเป็นกำลังสำคัญที่สานต่องานพิพิธภัณฑ์จนเสร็จสมบูรณ์โดยงบประมาณในการก่อสร้างนั้นได้มาจากแรงศรัทธาของประชาชน

    จันเสนเมืองโบราณ หลวงพ่อโอด อดีตเจ้าอาวาสวัดจันเสน ซึ่งท่านมรณภาพไปตั้งแต่ปี พ.ศ. 2532 ท่านเป็นผู้มุ่งมั่นที่จะสร้างมณฑปเจดีย์ขึ้น โดยมีความมุ่งหมายว่า
    1. ส่วนยอดของมณฑปเจดีย์จะบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ
    2. องค์เรือนธาตุประดิษฐาน "หลวงพ่อนาค" พระพุทธรูปปางนาคปรกที่นำมาจากเมืองลพบุรี เพื่อให้เป็นพระพุทธรูปสำคัญของชุมชน
    3. อาคารส่วนฐานของพระมหาเจดีย์ เป็นที่ประดิษฐานรูปปั้นของท่าน และเป็นพิพิธภัณฑ์เมืองจันเสน

    พระมหาธาตุเจดีย์จันเสน อยู่ในห้องชั้นฐานของพระมหาธาตุเจดีย์ การออกแบบได้ใช้ลักษณะของสถูปในสมัยทวารวดีเป็นพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบ ใช้รายละเอียดของลวดลายทางสถาปัตยกรรมในสมัยทวารวดี ซึ่งมีคำจารึกที่ฐานพระมหาธาตุเจดีย์ศรีจันสน ให้ผู้สนใจได้อ่านประวัติความเป็นมาด้วย พิพิธภัณฑ์นี้ เปิดให้เข้าชมในวันเสาร์-อาทิตย์ ผู้ที่ต้องการเข้าชมในวันธรรมดา สามารถติดต่อทางวัดให้เปิดเข้าชมได้ มีเยาวชนอาสาสมัครจากโรงเรียนวัดจันเสน และโรงเรียนจันเสนเอ็งสุวรรณอนุสรณ์ บริการนำเที่ยวภายในบริเวณเมือง และนำชมภายในพิพิธภัณฑ์ด้วย สอบถามรายละเอียดโทร. 0 5633 9115-6

    นอกจากนี้ในวัดยังมีการรวมกลุ่มของสตรีบ้านจันเสนเพื่อทอผ้าด้วยกี่กระตุก และจัดตั้งเป็นศูนย์จำหน่ายภายในวัดด้วย ผ้าทอส่วนใหญ่เป็นผ้าฝ้าย ผ้าทอมัดหมี่จันเสน และผ้ามัดย้อม

    การเดินทาง จากกรุงเทพฯใช้ทางหลวงหมายเลข 32 เลี้ยวซ้ายเข้าอินทร์บุรี (ทางหลวงหมายเลข 11) เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 3196 เลี้ยวซ้ายตรงป้ายวัดจันเสนเข้าไปอีกประมาณ 1 กิโลเมตร ข้ามทางรถไฟแล้วเลี้ยวซ้ายเข้าวัดจันเสน

    จากนครสวรรค์ใช้ทางหลวงหมายเลข 32 มุ่งสู่จังหวัดชัยนาท ระยะทางประมาณ 52 กิโลเมตร เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 1 มุ่งหน้าอำเภอตาคลี ระยะทางประมาณ 7 กิโลเมตร เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 3196 ระยะทางประมาณ 28 กิโลเมตร เลี้ยวขวาก่อนข้ามทางรถไฟเข้าไปอีก 1 กิโลเมตร สู่วัดจันเสน

ข้อมูลเพิ่มเติม:ททท.สำนักงานนครสวรรค์ โทร.056-221811
https://www.facebook.com/TAT-Nakhonsawan-103513930140126/

แก้ไขล่าสุด 2017-07-13 20:30:14 ผู้ชม 11092

การเดินทาง แผนที่ ที่เที่ยว/ที่พัก

กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ

ข้าวเหนียวกะทิลูกจัน เป็นขนมไทยๆ ที่หากินกันไม่ได้ง่ายๆ สักเท่าไหร่ เพราะปกติลูกจันเป็นผลไม้ที่ออกลูกมาแค่ปีละครั้ง ถ้าสงสัยว่าทำไมเรื่องพิพิธภัณฑ์จันเสนถึงเอาข้าวเหนียวกะทิลูกจันมาเป็นรูปเปิดแรกๆ ก็เพราะว่า ชื่อเมืองจันเสน เชื่อกันว่ามาจากการที่เมืองนี้มีต้นจันอยู่เยอะมาก ถ้ามาเป็นหมู่คณะและติดต่อมาล่วงหน้าในฤดูที่มีลูกจันออก (ช่วงพฤษภาคม-กรกฎาคม) ก็จะได้ชิมขนมนี้นะ ขอบอกว่ามันอร่อยเริ่ด

กลุ่มสตรีทอผ้ามัดย้อมจันเสน เป็นกลุ่มที่ตั้งขึ้นมาในวัดจันเสน สาธิตการมัดหมี่ การย้อมผ้าด้วยกี่กระตุก และการทอมือ มีผ้าลายสวยๆ ขายด้วย ลายเอกลักษณ์ของจันเสนคือลายปลาเสือตอ ถ้ายังไงเดินๆ หาดูได้ แต่ปกติไม่มีวางขายลายยากๆ ต้องสั่งล่วงหน้าเพราะใช้เวลาทอนานมาก

พระมหาธาตุเจดีย์ศรีจันเสน เป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์จันเสนที่เก็บโบราณวัตถุมากมายมาจากเมืองโบราณจันเสนที่ล่มสลายไป ขอเล่าให้ฟังแบบคร่าวๆ ย่อๆ ว่า "...เมืองจันเสนเป็นเมืองที่มีอายุประมาณ 2000 ปีมาแล้วสมัยทวาราวดีและยุคโลหะ มีความรุ่งเรืองและได้ติดต่อซื้อขายกับอินเดียและแคว้นฟูนัน เพราะมีโบราณวัตถุมากมายที่เหมือนกับที่พบในอินเดียและฟูนัน การติดต่อซื้อขายกับอินเดียทำให้เมืองจันเสนเป็นเมืองที่นับถือศาสนาพุทธ เป็นอันดับแรกๆ ของไทย ดูจากรูปปั้นดินหลายชิ้นที่เกี่ยวเนื่องกับพุทธศาสนา เมืองจันเสนได้ร่วงโรยร้างไปหลังจากเกิดการเปลี่ยนเส้นทางของแม่น้ำ จากนั้นก็กลับมารุ่งเรืองเป็นเมืองขึ้นอีกครั้งในยุครัชกาลที่ ๕ เพราะมีการเดินทางด้วยรถไฟ..."

หลวงพ่อโอด เห็นความสำคัญของความเป็นพุทธตั้งแต่สมัยเมืองจันเสน จึงได้ริเริ่มก่อสร้างเจดีย์นี้ขึ้นมาเพื่อเป็นที่เก็บรักษาวัตถุโบราณเมืองจันเสนไว้ให้ลูกหลานได้เห็น พระมหาธาตุเจดีย์ศรีจันเสนสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2531 ได้รับพระราชทานพระบรมสารีริกธาตุ จากสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปรินายก (เจริญ สุวฑฺฒโน)

โดยมีหลวงพ่อเจริญ เจ้าอาวาสรูปต่อมาสานต่อโครงการก่อสร้างจนเสร็จสมบูรณ์เปิดให้เข้าชมเมื่อปี พ.ศ.2539

ระหว่างเดินชมพิพิธภัณฑ์จะมีเด็กๆ มาช่วยบรรยายข้อมูลความรู้สำคัญๆ เกี่ยวกับวัตถุโบราณที่อยู่ด้านใน ยังไงก็ฟังน้องๆ เค้าด้วยนะเค้าจะได้มีกำลังใจทำต่อ และเป็นการช่วยสนับสนุนให้คนไทยรักบ้านเกิดของตัวเองมากขึ้นด้วย อีกอย่างถ้าเดินพิพิธภัณฑ์แล้วเดินแค่ผ่านๆ ก็ถ่ายรูปอยู่ข้างนอกอย่างเดียวดีกว่าเนาะ

ตราประทับโบราณ เป็นของที่ทำให้อึ้งมาก เพราะไม่น่าเชื่อว่าสมัยก่อนจะมีการทำตราประทับขึ้นมาใช้ ไม่มีหลักฐานยืนยันชัดเจนว่าใช้ตราประทับนี้เพื่ออะไร ได้แต่สันนิษฐานกันไปต่างๆ นานา

เครื่องจักสานภูมิปัญญาชาวบ้าน เป็นห้องแรกหลังจากที่เราเข้าไปในศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช เป็นอาคารที่อยู่ใกล้ๆ พระมหาธาตุเจดีย์ศรีจันเสน ห้องแรกเลยจะเป็นส่วนแสดงเครื่องจักสานที่พยายามย่อส่วนจากของจริงเอามาให้ดูกันว่าคนจันเสนสมัยก่อนเค้าใช้เครื่องมือเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันอะไรกันบ้าง แต่พอคนมาเห็นเข้าก็อยากจะซื้อเครื่องจักสานจิ๋วกลับไปเป็นที่ระลึกซะยังงั้น

ส่วนเฉลิมพระเกียรติ เป็นส่วนที่สองที่อยู่ในศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช มีภาพประวัติศาสตร์ครั้งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานเปิดพิพิธภัณฑ์จันเสนอย่างเป็นทางการ สร้างความปลาบปลื้มแก่ชาวจันเสนอย่างมาก

พิพิธภัณฑ์หลวงพ่อโอด เป็นส่วนสุดท้ายที่เราจะพามาชมกัน ในนี้จะมีหุ่นขี้ผึ้งหลวงพ่อโอด ห้องของหลวงพ่อโอดและเครื่องอัฐบริขารต่างๆ ของหลวงพ่อขณะที่ยังมีชีวิตอยู่

ขอบคุณการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยภูมิภาคภาคเหนือ

รีวิว พิพิธภัณฑ์เมืองโบราณจันเสน นครสวรรค์

"ครั้งแรกที่ได้มาวัดจันเสน สถานที่ที่หลวงพ่อโอดเคยจำพรรษาอยู่ และท่านได้สร้างพิพิธภัณฑ์จันเสนที่เก็บเรื่องราวของนครสวรรค์เมื่อ 2000 ปีก่อนเอาไว้ให้เราได้ดูจนทุกวันนี้"

Akkasid Tom Wisesklin
2017-07-13 20:30:14

พิพิธภัณฑ์เมืองโบราณจันเสน นครสวรรค์