วัดพระธาตุเจดีย์หลวง

วัดพระธาตุเจดีย์หลวง อำเภอเชียงแสน จ.เชียงราย ตั้งอยู่ติดกับพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงแสน สร้างโดยพระเจ้าแสนภูเมื่อประมาณกลางพุทธศตวรรษที่ 19 โบราณสถานประกอบด้วย เจดีย์ประธานทรงระฆังแบบล้านนา เป็นเจดีย์ใหญ่ที่สุดในเชียงแสน นอกจากนี้ยังมีพระวิหารที่เก่ามากซึ่งพังทลายเกือบหมดแล้ว และเจดีย์รายแบบต่างๆ 4 องค์

ข้อมูลเพิ่มเติม:การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสำนักงานเชียงราย โทร. 053 744 674
http://www.tourismthailand.org/chiangrai

แก้ไขล่าสุด 0000-00-00 00:00:00 ผู้ชม 21137

การเดินทาง แผนที่ ที่เที่ยว/ที่พัก

กดติดตามการเดินทางของเราใน Youtube ด้วยนะคะ

ลานจอดรถวัดพระธาตุเจดีย์หลวง หลังจากการเดินทางอันยาวนานจากทางหลวงหมายเลข 1 เลี้ยวขวาเข้าเชียงแสนด้วยทางหลวงหมายเลข 1016 ซึ่งกำลังอยู่ในระหว่างการขยายเส้นทางเป็น 4 ช่องทางรองรับนักท่องเที่ยวสู่ดินแดนอันมากด้วยโบราณสถานที่ควรค่าแก่การศึกษาและอนุรักษ์ ได้แก่ วัดพระธาตุจอมกิตติ วัดพระธาตุเจดีย์หลวง วัดพระธาตุผาเงา เป็นต้น นอกจากนี้เมืองเชียงแสนยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวลุ่มแม่น้ำโขงมีกิจกรรมการล่องเรือชมวิวทิวทัศน์ 2 ประเทศที่น่าสนใจ ผ่านประตูเมืองเชียงแสนศาลเจ้าพ่ออันศักดิ์สิทธิ์ที่หน้าประตู ปกคลุมด้วยต้นไม้ขนาดใหญ่มากๆ อย่างที่ไม่เคยเห็นตามข้างทางที่ไหนมาก่อนทำให้พื้นที่นี้ร่มรื่นมากๆ เข้ามาจนถึงวัดพระธาตุเจดีย์หลวงแวะเลี้ยวเข้ามาในวัด จอดรถที่ลานจอดรถอันกว้างขวางมีร้านค้า เครื่องดื่ม ของที่ระลึกหลายร้าน

ป้ายหน้าวัดพระธาตุเจดีย์หลวง เพียงแค่มองที่ป้ายของวัดก็รู้สึกได้ถึงความเก่าแก่เข้มขลังของสถานที่แห่งนี้ หลังแผ่นป้ายมีแนวกำแพงก่อด้วยอิฐที่ยังคงหลงเหลือให้เห็นเพียงบางส่วน จึงทำให้มองเห็นวิหารด้านในของวัดที่ปรักหักพังลงไปเหลือส่วนผนังเล็กน้อยทางวัดจึงได้สร้างหลังคาคลุมไว้เพื่อให้ประชาชนได้เข้ามาสักการะพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ของวัดโดยไม่ต้องกังวลเรื่องแดดหรือฝน

พระธาตุเจดีย์หลวง เนื่องจากคำว่า "หลวง" ในภาษาเหนือมักจะใช้เรียกสิ่งที่มีขนาดใหญ่ เจดีย์หลวง จึงหมายความว่า เจดีย์องค์ใหญ่ ทำให้การเรียกชื่อวัดพระธาตุเจดีย์หลวงมีทั้งที่เชียงใหม่และเชียงราย อย่าสับสนนะครับ ภาพองค์พระธาตุเจดีย์หลวงที่เห็นอยู่นี้เป็นภาพที่บันทึกไว้ก่อนการเกิดแผ่นดินไหวในประเทศพม่า แรงสะเทือนของแผ่นดินไหวในครั้งนั้นได้ทำให้ยอดพระธาตุองค์นี้หักลงมาบางส่วนแต่ก็ยังคงสภาพส่วนใหญ่ไว้ได้
ประวัติวัดพระธาตุเจดีย์หลวง
มีข้อมูลตำนานเกี่ยวกับการสร้างวัดแห่งนี้ยังไม่ตรงกันอยู่คือ
1. วัดพระธาตุเจดีย์หลวงเป็นวัดเก่าแก่ที่สำคัญของเมืองเชียงแสน สร้างโดยพระเจ้าแสนภู พระราชนัดดาของพ่อขุนเม็งรายมหาราช ปฐมกษัตริย์แห่งอาณาจักรล้านนาไท เมื่อปี พ.ศ. 1887 หลังจากนั้นพระเจ้าแสนภูได้เสด็จไปครองเมืองเชียงใหม่แทนพระราชบิดา คือ พระเจ้าชัยสงคราม ซึ่งเสด็จกลับมาประทับยังเมืองเชียงรายพร้อมทั้งนำอัฐิของพระราชบิดา คือพ่อขุนเม็งรายมหาราช ที่เสด็จสวรรคตที่เชียงใหม่กลับมายังเชียงรายด้วย
วัดพระธาตุเจดีย์หลวงได้ชื่อมาจากพระเจดีย์องค์ใหญ่ที่ประดิษฐานอยู่ในวัด ซึ่งสูงถึง 88 เมตร มีฐานกว้าง 24 เมตร เป็นพระเจดีย์ทรงระฆังแบบล้านนาที่ใหญ่ที่สุดในเมืองเชียงแสน ภายในวัดนอกจากพระเจดีย์หลวงแล้ว ยังมีพระวิหารเก่าแก่อีกมากซึ่งพังทลายเกือบหมดแล้ว และเจดีย์ธาตุแบบต่างๆ อีก 4 องค์ โบราณสถานแห่งนี้แม้ว่าจะปรักหักพังไปมากแล้ว แต่ได้รับการบูรณะเป็นอย่างดีให้สมกับเป็นวัดที่สำคัญของเมืองหิรัญนครเงินยาง ในสมัยอาณาจักรล้านนาไทย

2. ตำนานกล่าวว่าพระเจ้าแสนภูโปรดให้สร้างวัดเจดีย์หลวงขึ้นในปี พ.ศ. 1834 หลังจากที่ทรงสร้างกำแพงเมืองเชียงแสนแล้ว 3 ปี เจดีย์ประธานของวัดนี้เป็นเจดีย์แบบล้านนาที่มีขนาดใหญ่และสูงที่สุดในเมืองเชียงแสน

แบบสันนิษฐานวัดพระธาตุเจดีย์หลวง กรมศิลปากรได้ทำการสันนิษฐานแบบของวัดพระธาตุเจดีย์หลวงแห่งนี้ในอดีตเมื่อครั้งที่ยังคงสภาพสมบูรณ์ไว้ให้เราได้ศึกษากัน ตามตำนานกล่าวถึงการสร้างวัดในสมัยของพระเจ้าแสนภู ราวปี พ.ศ. 1874 หลังจากนั้นคงมีการบูรณะปรับปรุง เช่นฐานของเจดีย์ประธานในปัจจุบันอาจเคยมีลักษณะอื่น คงมีการสร้างหรือปรับแปลงเจดีย์บริวาร รวมทั้งรูปแบบของวิหารก่อนการรกร้าง ด้านหน้าย่อมเป็นมุขโถง และผนังเจาะช่องหน้าต่าง

กำแพงแก้วรอบวิหาร หลังจากที่ยืนมององค์พระธาตุจากด้านนอกกำแพงแก้วอันใหญ่โตและหนาจนผิดสังเกตุนี้แล้วคราวนี้จะเข้าไปด้านในกันครับ เดินผ่านช่องประตูของกำแพงที่หนามากๆ แห่งนี้เข้าไปก็ถึงแล้ว

วิหารวัดพระธาตุเจดีย์หลวง ที่เราได้เห็นอยู่ตรงหน้านี้เป็นหลังคาที่สร้างใหม่ขึ้นมาเพื่อคลุมโบราณสถาน และพระพุทธรูปที่ประดิษฐานอยู่ในวิหารเอาไว้ จากด้านหน้าจะมองเห็นองค์พระปฏิมากรได้อย่างชัดเจนเป็นพระพุทธรูปองค์ใหญ่สีทองเหลือมอร่ามครับ

ภายในวิหารวัดพระธาตุเจดีย์หลวง พระพุทธรูปประดิษฐานอยู่บนฐานยกสูงขึ้นไป ตกแต่งอย่างสวยงามด้วยศิลปะแบบชาวเหนือ มีบันไดขึ้นลงทั้ง 2 ข้าง ไม่ได้สังเกตุว่ามีป้ายห้ามสุภาพสตรีขึ้นหรือเปล่าเพราะปกติวัดของทางเหนือมักจะมีการห้ามสุภาพสตรีขึ้นพระอุโบสถอยู่หลายแห่ง พระพุทธรูปบนฐานที่ยกสูงขึ้นไปนั้นมีหลวงพ่อเชียงแสน สิงห์ ๑ ประดิษฐานเป็นองค์ประธาน คาถาบูชาหลวงพ่อเชียงแสนสิงห์ ๑

ตั้งนะโม ๓ จบ
สาธุ สีสิงหะ ปิมะปัง สุชะ นาทิปูชัง สุรูปะทาลัง ติวารัมมัง ติโลกะ เสฏฐัง วะระติตะติ มังตัง ระสิงหะ สุภะตัง

บนฐานพระประธาน เมื่อมีการสร้างบันไดให้ขึ้นมาสักการะองค์พระพุทธรูปบนฐานได้ก็ขึ้นมาไหว้พระหลวงพ่อเชียงแสน สิงห์ ๑ และพระพุทธอุโฆษ ด้านบน

พระพุทธอุโฆษ พระพุทธรูปปางมารวิชัย ประดิษฐานเบื้องหน้าองค์หลวงพ่อเชียงแสนสิงห์ ๑ คาถาบูชาพระพุทธอุโฆษ

ตั้งนะโม ๓ จบ
อิติปะ วะระ พุทธะ อุโฆษะ อุตตะมะ ยะโสปิ เตโช ยัตถะ ตัตถะ จิตโตโส สักกาโร อุปาโท สักการะ พุทธะ อุโฆษะ สาสะนัง โชตะ ยันโต จะทีโป สุระ นะ เรหิ มะหิโต ธะระ มาโนวะ พุทโธติ ฯ
(ประทานจากองค์มหาพุทธผ่านองค์มหาเทวีเทพโพธิสัตว์ เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2552)

เสี่ยงทายตั้งเหรียญ การเสี่ยงตั้งเหรียญนั้นมีให้เห็นกันในหลายวัด ประชาชนจะอธิษฐานตั้งเหรียญบนพื้นที่ต่างๆ ที่ทางวัดจัดไว้ให้ เชื่อกันว่าหากตั้งเหรียญได้จะสำเร็จสมปรารถนา ผมว่าก็ไม่ยากเท่าไหร่ พอตั้งลงไปปุ๊บก็ได้เลย

วิหารวัดพระธาตุเจดีย์หลวง หลังจากสักการะหลวงพ่อเชียงแสน สิงห์ ๑ และพระพุทธอุโฆษ แล้วก็ออกมาด้านข้างของวิหารซึ่งจะเป็นมุมที่ได้เห็นวิหารด้านข้างกับองค์เจดีย์ประธานของวัดที่จะสร้างกันอยู่ด้านหลังของวิหารเสมอ นอกจากเจดีย์องค์ประธานที่เห็นอยู่นี้แล้วยังมีเจดีย์ราย หรือเจดีย์บริวารอีก 4 องค์ มีขนาดเล็กลงมาแต่ปัจจุบันปรักหักพังเหลือเพียงส่วนฐานไว้ให้เห็น

หอกลองและหอระฆัง เป็นหอกลองที่สร้างขึ้นมาใหม่มีลวดลายศิลปะสวยงามตั้งเด่นตระหง่านห่างจากวิหารออกไปค่อนข้างไกล

หน้าวิหารพระธาตุเจดีย์หลวง หลังจากเดินชมวัดทั่วบริเวณแล้วมาทางหน้าวิหาร (ลานจอดรถคือด้านข้าง) จะมีร้านกาแฟสด และบริการนวดอยู่ ตกแต่งร้านให้เข้ากับยุคสมัยน่าแวะเวียนเข้าไปใช้บริการก่อนเดินทางต่อ

กำแพงวัดพระธาตุเจดีย์หลวง มีรูปปูนปั้นเทพพนมตั้งอยู่บนยอดเสาของกำแพง

ประเพณีแห่งเทียนพรรษาเชียงแสน นอกเหนือจากการเที่ยวเมืองเชียงแสน ชมวัดเก่าแก่ที่สำคัญๆ ของเชียงรายแล้ว ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษาที่เชียงแสนก็มีการแห่เทียนพรรษา โดยมีขบวนแห่เทียนพรรษาแกะสลักลวดลายสวยงาม หลายชุมชนเข้าร่วมในการประเพณีนี้เป็นประจำทุกปี โดยจะมีการตั้งขบวนบริเวณด้านหน้าวัดพระธาตุเจดีย์หลวงนี่เอง

ประเพณีแห่งเทียนพรรษาเชียงแสน

ประเพณีแห่งเทียนพรรษาเชียงแสน เด็กนักเรียนที่นี่จะแบ่งกันถือยอดของต้นกล้วย นักเรียนหญิงปักด้วยไม้ไผ่ที่ผูกเทียนเป็นพวงรอบๆ นักเรียนชายจะผูกด้วยธูปเป็นพวงเหมือนกัน