เที่ยว Unseen สกลฯ ยลวิถีผ้าคราม ตามหาตำนาน “ เขาเล่าว่า ผ้าผิวสวย ”

[jai]

ในช่วงเทรนด์เที่ยววิถีชุมชนกำลังมาแรง ทริปนี้เราจึงได้มาเจาะลึกตระเวนเที่ยวUnseen แห่งสกลนคร อีกทั้งเที่ยวเส้นทางสายผ้าคราม ตามหาตำนาน เขาเล่าว่า ผ้าผิวสวย กันอย่างจุใจ จนขนาดว่าได้ลงมือทำผ้าผิวสวยด้วยตัวเองเลยจ้า ฟิน...สุดๆ กันไปเลย ทั้งชม ทั้งได้ลองทำ ทั้งช็อปกระจายได้ของถูกใจกลับบ้านอีกด้วย

[jai]

เดี๋ยวนี้การเดินทางมาสกลนครนี้ง่ายแสนง่าย นั่งเครื่องบินแป๊บเดียวก็ถึงแล้วนะคะ จะได้มีเวลาเที่ยวได้มากๆ หน่อย พอลงจากเครื่องบิน ทานอาหารเช้าแล้วก็นั่งรถไปจุดหมายแรกของทริปนี้กัน
ซึ่งก็คือชุมชนบ้านโนนเรือสามัคคี หนึ่งในชุมชนที่มีชื่อเสียงที่สุดเรื่องผ้าย้อมคราม
โดยมีผู้นำกลุ่มคือ แม่วารี ไชยตะมาตย์ ได้รวมกลุ่มแม่บ้านประมาณ 60 หลังคาเรือน เป็นชาติพันธุ์ภูไทยและญ้อ ส่วนใหญ่ชาวบ้านที่นี่จะทอผ้าในครัวเรือนของตนเอง ชาวบ้านที่นี่อัธยาศัยดี ยิ้มแย้มแจ่มใสมาก อธิบายและสาธิตการทำน้ำครามได้สนุกสนานอีกด้วย

[jai]

บ้านโนนเรือนี้น่าสนใจมากตรงที่ มีเด็กตัวเล็กๆ ทอผ้าเก่งๆ กันด้วยนะคะ ทางชุมชนยังสนับสนุนให้การทำผ้าครามบรรจุเป็นหลักสูตรเรียนในโรงเรียนด้วย เพื่อเป็นการสืบทอดอาชีพและองค์ความรู้ภูมิปัญญาสู่ลูกหลานรุ่นต่อไป

[jai]

เอาล่ะ มาเปิดตำนาน “ เขาเล่าว่า ผ้าผิวสวย ” กันเนอะ
ตามตำนานเขาเล่าว่า  เมื่อนานมาแล้ว มีสองตายายผู้เฒ่า เดินทางเข้าป่าไปหาของป่า ขณะที่นั่งพักก็บ้วนน้ำหมากไปโดนใบไม้ชนิดหนึ่ง เมื่อใบไม้โดนน้ำหมากก็กลายเป็นสีครามสวยงาม ความบังเอิญครั้งนั้นคือการค้นพบวิธีการย้อมผ้าด้วยคราม ซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่ชาวสกลนครนำมาใช้ในการย้อมเส้นด้ายมาถักทอเครื่องแต่งกายที่ใช้ในการทำไร่ทำนา เพราะสีครามเป็นสีที่ช่วยพรางคราบเหงื่อไคลและดินโคลนที่เปรอะเปื้อน และยังค้นพบว่า เมื่อสวมเสื้อที่ย้อมด้วยครามจะรู้สึกเย็นสบายในหน้าร้อน พอย่างเข้าหน้าหนาวก็กลับให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายอีกด้วย สอดคล้องกับงานวิจัยโดยประเทศญี่ปุ่นและอเมริกาที่ว่า ผ้าย้อมครามสามารถป้องกันรังสียูวีได้
จึงเป็นที่มาของผ้าผิวสวย ที่เราใส่เสื้อผ้าครามแล้วจะช่วยปกป้องผิวเราไม่ให้ดำกร้านไงคะ

[jai]

เราฟังความเป็นมากันแล้ว มาดูขั้นตอนการทำน้ำครามกันดีกว่า เริ่มตั้งแต่มารู้จักกับต้นครามกันเลยจ้า
ต้นครามเป็นพืชที่อยู่วงศ์เดียวกับถั่ว เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก ฝักตรงหรือโค้งเล็กน้อย ใบรูปวงรี คุณสมบัติพิเศษในต้นครามคือ มีกลูโคไซด์อินดิแคน ซึ่งหากนำไปแช่น้ำ จะเปลี่ยนเป็นอินดอกซิล และเมื่อถูกอากาศ จะเปลี่ยนเป็นสีคราม ซึ่งใช้ในการย้อมผ้า และนอกจากนี้ยังเป็นสมุนไพรที่ใช้เป็นยารักษาอาการทางประสาท บรรเทาอาการปวดได้อีกด้วย

[jai]

วิธีทำน้ำคราม จะเล่ากันฟังคร่าวๆ นะคะ ถ้าอยากรู้ละเอียดต้องไปค้นคว้ากันเองนะคะ
ต้นครามที่จะนำมาใช้ได้ ต้องมีอายุ 3-4 เดือน ชาวบ้านมักเก็บใบครามในตอนเช้าตรู่ นำมามัดเป็นฟ่อน แช่น้ำ 18-24 ชั่วโมง แยกน้ำออก แล้วจึงเติมปูนขาวลงไป จากนั้นโจกเพื่อออกซิเจนเข้าไป จนกว่าฟองจะหมด (การโจก คือการกระทุ้งด้วยไม้ไผ่สานเป็นตะกร้อ) เก็บเอาไว้อีก 1 คืน แล้วผสมน้ำขี้เถ้าเรียกว่าน้ำด่าง แล้วปล่อยไว้ให้ตกตะกอนแล้วรินน้ำทิ้งจึงได้เนื้อคราม เพื่อนำไปผสมน้ำย้อมต่อไป

[jai]

ส่วนเรื่องการย้อม ขออดใจไว้ก่อน เดี๋ยวเราได้ไปลองทำกันเลยวันพรุ่งนี้ที่หมู่บ้านอื่นกันนะคะ จะได้เที่ยวหลายๆ หมู่บ้านด้วยไง
ช่วงนี้ยังพอมีเวลาเหลือ ไปดูเด็กๆ และพี่ๆ เขาทอผ้ากัน พร้อมทั้งชมและเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ผ้าครามทอมือสวยๆ หลากหลายแบบ ของชาวบ้านในราคากันเองจ้า

[jai]

ชาวบ้านบอกว่า ผ้าลายน้ำไหลจะขายดีที่สุด แต่ลายที่เค้าว่าแพงสุดจะเป็นลายนกยูง ผืนที่ คุณบุณยานุช วรรณยิ่ง ผอ.ททท.สำนักงานนนครพนม ถืออยู่นี่แหละจ้า เขาว่ามีแบบนกยูงรำแพนด้วยน๊า คณะเราพูดคุยซักถามเกี่ยวกับผ้ากันครู่ใหญ่ ส่วนใหญ่ก็เลือกซื้อผ้าครามติดมือกันมาคนละผืนสองผืน ได้เวลาอันสมควรแล้ว อำลาแม่วารี  คุณครู ชาวบ้าน และเด็กๆ แล้วขึ้นรถไปยังจุดหมายต่อไปกัน

รายละเอียดและการติดต่อ
กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านโนนเรือสามัคคี (โฮมครามวารี)
107 โนนเรือ หมู่ 3 ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร 47220
พิกัดGPS : N 17.276406°, E 103.948999°
แผนที่นำทางคลิก : http://www.share-d.com/place.php?place=19674
ติดต่อ : แม่วารี ไชยตะมาตย์ โทร.08 7232 9016, คุณประนอม ไชยตะมาตย์ โทร.08 7232 9016

[jai]

ระหว่างทางก็ได้เวลาหิวแล้วสิเนอะ แวะทานอาหารแซ่บๆ ประจำถิ่นกันเลยที่ ร้านลำดวน
ไก่ย่างนาคำ กินกับส้มตำ แซ่บอีหลี....เด้ออีหล่า ปลาก็ส๊ด...สด แถมตบท้ายด้วยหวานเย็นแก้เผ็ดอีกด้วยจ้า

แผนที่และพิกัด GPS คลิก :http://www.share-d.com/place.php?place=19675

[jai]

อิ่มแล้วก็นั่งรถแบบยาวๆ กันไปเลย ขอขั้นเวลาผ้าครามกันสักนิด เนื่องในปีนี้เป็นปีมหามงคลที่ในหลวงเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติครบ 70 ปี คณะเราจึงพากันไปเที่ยวตามรอยพ่อหลวงกันที่ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน จากพระราชดำริของพ่อหลวง ซึ่งจัดว่าเป็นสถานที่เที่ยวสำคัญในสกลนครเลยจ้า

ณ จุดที่เราเข้ามาถึง ก็ชมวีดีทรรศน์ พระกรณียกิจของในหลวง ณ ศูนย์ภูพานฯ แล้วถ่ายภาพเป็นที่ระลึก ก่อนเข้าชมนิทรรศการของศูนย์ฯภูพาน